Зерттеу нысаны хромит концентраттарын металлургиялық қайта өңдеу процессіне дайындау болып табылады.

Жұмыстың мақсаты: Шихта компоненттерін сапасын бағалау және хромит концентратын базальт флюстерін қосу арқылы оңтайлы режимін әзірлеу.

Жұмысты жүргізі әдістері: Эксперименттік зерттеулер шихта материалдарының су-физикалық сипаттамалары МЕСТ 227 33-2002 әдістемесі бойынша топырақтың тығыздығын анықтау арқылы жүргізіледі. Шихта кесектеу режимін зертханалық барабанды түйіршіктегіште әзірлеу, оның параметрлері өнеркәсіптік түйіршіктегіштегі параметрін ескере отырып, модельденді.

Жұмыстың жаңалығы және нәтежелері: Шихта компоненттерінің су-физикалық сипаттамалары анықталды және шихтаға қосылған әр түрлі флюстік қоспалар. Базальт флюстер қоспасы арқылы хромит концентраттарының оңтайлы кесектеу режимі әзірленді. Базальт флюстерін 2,5-5,0 % мөлшерде қосу арқылы беріктігін арттырып, құрғақ және шикі шекемтастардың беріктігін ТУ деңгейінде бентонит қоспассыз арқылы қамтамасыз етеді. Бұл ретте шекемтастардың сапасы елеулі артады және күйдірілген шекемтастардың күйдіру температурасын 50-100оС азайтады.

Экономикалық тиімділігі: өнімнің өзіндік құнын төмендету есебінен күйдіру жабдығының төзімділігін арттыру.

Енгізу дәрежесі: бірнеше зертханалық сынақтар. Тәжірбиелік-өнеркәсіптік сынақтарды ССТКБК және Дон ТКБК жағдайында өткізу жоспарлануда.

Пайдалану аймағы: металлургия, металлургиялық шикізаттарды кесектеу фабрикасында.

Зерттеу нысаны металлургиялық өңдеуге арналған хромит рудаларын дайындау процестері

Жұмыстың мақсаты - базальт флюсінің фазалық қалыптасу процестеріне және жоғары температурада жасыту кезінде хромит түйіршіктерінің күкіртсіздігінің кинетикасына және жасытылған түйіршіктердің жоғары сапасын қамтамасыз ете отырып, жасытудың оңтайлы уақыттың және температурасының параметрлерін анықтау.

Жұмысты жүргізу әдістері. Бастапқы материалдардың және шихтаның фазалық құрамын CaO-MgO-FeO-Fe2O3-Al2O3-SiO2 жүйесінің фазалық диаграммасының математикалық моделі арқылы бағаладық.Эксперименттік түйіршіктерді өндірудің технологиялық параметрлерін жасау бойынша тәжірбиелік зерттеулер Дон ГОК зауытында хромит түйіршіктерін өндіруде қолданылатын өнеркәсіптік қондырғылардың параметрлеріне сүйене отырып СТП 310.2.03.26-89 «Темір рудалық түйіршіктерді зертханалық жағдайда өндіру» стандартына сәйкес жүргізілді.

Жұмыстың жаңалығы және нәтежелері. Флюс ретінде базальт жыныстарын пайдалана отырып, тиімді хромит түйіршіктерін өндіру технологиясы әзірленді. Жаңа технологияның айырмашылығы төменгі температура (100-150°С) процесі болып табылады. Процесс температу-расының төмендеуі хромит рудасының бос жыныстарымен және флюстің өзара әрекеттесуіне байланысты эвтектиканың қалыптасуымен нәтижесінде қатайту процесін қатты фазадан сұйық фазаға дейін айналу есебінен болып табылады. Кесектеу процестің жылу деңгейінің төмендеуі қондырғының төзімділігін арттырады, табиғи газды үнемдейді және кереуеттің биіктігін азайтады ал бұл өз кезекте күйдіру машиналарының өнімділігін арттырады.

-

Енгізу дәрежесі - жұмыс зертханалық тестілеу сатысында. ССГПО және ДонГОК шарттарына сәйкес пилоттық, өнеркәсіптік тестілеу өткізу жоспарлануда.

Экономикалық тиімділігі: табиғи газдың көлемін тұтынуды азайта отырып, күйдіру қондырғыларының төзімділігін арттыру арқылы өндіріс құнын төмендету.

Пайдалану аймағы: металлургия, металлургиялық шикізатты түйіршік-тейтін зауыттар.

Зерттеу нысаны болып металлургиялық өңдеуге хромит кендерінің ұсақ-түйек дайындау үрдісі және көміртекті феррохромды балқытудың қож тәртібі болып табылады.

Жұмыстың мақсаты-базальт флюсін пайдалана отырып, хромитті шекемтастарды өндіру технологиясын әзірлеу және тәжірибелік-өнеркәсіптік тексеру және оның қождың түзілу процестеріне және қождардың физика-химиялық қасиеттеріне әсерін зерттеу.

Оксидті жүйелердің фазалық құрамын бағалау CaO-MgO-FeO-Fe2O3-Al2O3-SiO2 жүйесінің фазалық диаграммасының математикалық моделін пайдалана отырып жүргізілді. Тәжірибелік технологияны өнеркәсіптік сынауды «ССКӨБ» АҚ шекемтастарды өндіру фабрикалары өндірістік жағдайда күйдіру машинасына орнатылған сынамаларда жүргізді. Тұтқырлықты және меншікті электр қарсылығын зерттеу берілген МЕСТ әдістемелер мен МЕСТ қондырғылар бойынша жүргізілді: электровибрациялық вискозиметрдегі тұтқырлығы,ал вольтметр-амперметр әдісі бойынша меншікті электр қарсылығы және электрод-тигель ұяшықтарында жүргізілді.

Базальтты тау жыныстарын флюс ретінде пайдалана отырып, хромитті шекемтастарды өндірудің жаңа технологиясы «ССКӨБ» АҚ өндірістік жағдайында тәжірибелік-өнеркәсіптік тексеруден сәтті өтті. Тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар жапсарланатын қабаттың барлық биіктігі бойынша шекемтастардың беріктігін қамтамасыз ету үшін өнеркәсіптік жағдайларда күйдіру температурасы 1290-1300 оС құрауы тиіс екенін анықтады. Қазақстан және жақын шетел кәсіпорындары жабдықталған стандартты күйдіру машиналарында хромитті шекемтастарды өндіру мүмкіндігі көрсетілген. Базальт флюстерінің феррохромның көміртекті маркаларын балқыту қождарының физикалық-химиялық қасиеттеріне әсері бойынша мәліметтер алынды. Шихтаға 2,5-5,0 % базальт және 5-10 % кремний бар флюстерді енгізу соңғы қождардың гомогенді-сұйық жай-күйінің аралығын кеңейтеді, қождары бар металдың жоғалуын азайтады. Тәжірибелік зерттеулерде базальт тау-кен жыныстары кесектелген шикізаттың сапасын арттыруды және балқытудың қож режимін жақсартуды қамтамасыз ететін тиімді флюстік қоспа болып табылатыны анықталды.

күйдіру жабдығының тұрақтылығын арттыру есебінен өнімнің өзіндік құнын төмендету, табиғи газ шығынын төмендету, хром қорытпаларын балқытудың қож тәртібін жақсарту.

Енгізу дәрежесі – тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар.

Қолдану саласы: металлургиялық шикізатты кесектелу фабрикалары.