Зерттеу нысандары - Қазақстанның аймақтары бойынша табиғи және жасанды орман алқаағаштары, соның ішінде орман тәлімбақтары және селекциялық нысандар.

Жұмыстың мақсаты - Қазақстанның орман экожүйелерінің биоалуантүрлілігін сақтау тәсілдерінің жаңаларын жасау және барын бейімдеу.

Зерттеу әдістері - ормандарды барлаушылық зерттеу, сынау алаңдарында эксперименттік материалды жинау, жаңа тәжірибелік нысандарды салу, зертханалық талдауларды жүргізу, биотехнология әдістерін пайдалану, математикалық статистика әдістерін қолдану арқылы эксперименттік материалды өңдеу.

Нормативтер әзірленді - 1 аймақта 1 түр үшін Қазақстан Алтайындағы (Шығыс Қазақстан облысы) сібір балқарағайының экологиялық өнімділігін және экологиялық әлеуетінің құндық бағасын анықтау бойынша. Қазақстан Алтайындағы балқарағай ормандарында орманшаруашылық қызметтің қорытындылары шығарылды. Кенді Алтай жағдайындағы балқарағай сүрекдіңдерінің дендрохронологиялық талдауы жүргізілді. Ағаш өсімдіктердің тұқымдарын себер алдында ынталандырғыштармен, фунгицидтермен өңдеудің әртүрлі тәсілдері сынап байқалды. Әртүрлі нұсқадағы тұқымдарды себу бойынша тәжірибе салынды, біржылдық сеппе көшеттердің жағдайына, өсіміне және төзімділігіне бақылаулар жүргізілді. Сеппе көшеттерге фитопатологиялық және энтомологиялық бақылаулар жүргізілді. Тура және қайтарымды түрішілік будандастырудан алынған кәдімгі қарағайдың будандық тұқымдарын себу жүргізілді; эксплант типі таңдалды және Ледебуров бадамы және сүйелді қабыржықтың клонды микрокөбейту үшін зарарсыздандыру тәртібі таңдап алынды.

Зерттеулердің үрдісінде бар ғылыми материалдар қорытындыланды. Әзірленген нормативтер экономикалық негізделген және ақиқат, өндірістік циклді ықшамдайды және Қазақстан Алтайының балқарағай ормандары мысалында экологиялық әлеуетті құндық бағалау бойынша қабылданған шешімдердің сапасын жақсартады.

Енгізу дәрежесі - өндіріске ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін енгізудің 20 актісі алынды.

Тиімділігі - сеппе көшеттердің ұласып өсуін 10-15% -ға жоғарылату, орман өрттерін сөндірудің дұрыс тәсілдері мен әдістерін таңдау орман учаскелерінің өртенуін төмендетуге мүмкіндік береді, биологиялық жолмен орман зиянкестерінің санын реттеу экологиялық жағдайдың жақсаруына жәрдемдеседі.

Қолдану саласы: орман шаруашылығы, көгалдандыру және жобалау ұйымдары.

Зерттеу нысандары - Қазақстанның аймақтары бойынша табиғи және жасанды орман алқаағаштары, соның ішінде орман тәлімбақтары және селекциялық нысандар.

Жұмыстың мақсаты - Қазақстанның орман экожүйелерінің биоалуантүрлілігін сақтау тәсілдерінің жаңаларын жасау және барын бейімдеу.

Зерттеу әдістері - ормандарды барлаушылық зерттеу, сынау алаңдарында эксперименттік материалды жинау, жаңа тәжірибелік нысандарды салу, зертханалық талдауларды жүргізу, биотехнология әдістерін пайдалану, математикалық статистика әдістерін қолдану арқылы эксперименттік материалды өңдеу.

2 аймақ 3 түр үшін - Қостанай облысының арал қарағай ормандарының негізгі орман құраушы түрлерінің (қарағай, қайың) және Солтүстік тянь-Шанның (Алматы облысы) Шренка шыршасының орман өсетін жағдайлардың негізгі типі үшін экологиялық өнімділігін және экологиялық әлеуетінің құндық бағасын анықтау бойынша нормативтер әзірленді. Оңтүстік Алтай балқарағай ормандарының жастық құрылым бойынша типтері анықталды. Балқарағайдың табиғи жаңаруының орман өсірушілік бағасы берілді. Балқарағай сүрекдіңдерінің дендрохронологиялық талдау жасалды. Сеппе көшеттерді өсіру агротехникасының әдістемелері зерттелді. Ағаш өсімдіктердің тұқымдарын себер алдында өңдеудің әртүрлі тәсілдері сыналды. Әртүрлі нұсқадағы тұқымдарды себу бойынша тәжірибелер салынды, біржылдық сеппе көшеттердің жағдайына, өсіміне және тұрақтылығына бақылаулар жүргізілді. Фитопатологиялық және энтомологиялық бақылаулар жүргізілді. Саңырауқұлақ аурулар және зиянды жәндіктердің негізгі түрлері анықталды, орман түрлерінің тұқымдарын себер алдында өңдеу кезінде фунгицидтерді қолдану бойынша тәжірибелер салынды, топырақ патогендерінің түрлері анықталды және қорғау іс-шаралары ұсынылды. Отырғызу материалы өсірілді, 2-жылдық будан сеппе көшеттердің өсімі мен дамуына бақылау және 2007 жылы отырғызылған сынақ екпелерінде ең жақсы тұқымдастарды іріктеп алу жүргізілді; 2 түр үшін - өсім реттегіштері, in vitro дақылында тамырлардың өсімін ынталандыру үшін ауксиндердің әртүрлі концентрациялары сыналды.

Зерттеулер барысында қолда бар ғылыми материалдар қорытындыланды. Әзірленген нормативтер экономикалық негізделген және тексерілген, өндірістік циклді оңайлатады және Қостанай облысының арал қарағай ормандарының қарағай және қайың алқаағаштары және Алматы облысының Шренка шыршасы мысалында экологиялық әлеуеттің құндық бағасы бойынша қабылданған шешімдердің сапасын жақсартады.

Енгізу дәрежесі - өндіріске ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін енгізудің 28 актісі алынды.

Тиімділігі - жасалып жатқан жасанды алқаағаштар өнімділігінің 10-20% -ға артуы, биологиялық әдіс жолымен орман зиянкестерінің санын реттеу экологиялық жағдайдың жақсаруына септігін тигізеді, сирек түрлердің өсімдіктерін клондау және олардың ашық топырақта ұласып өсуі флора түрлерінің биоалуантүрлілігін сақтап қалуға жағдай жасайды, жасанды алқаағаштардың өсім жүрісін зерттеу алқаағаштардың өнімділігін әрі қарай жоғарылату мақсатында уақытылы орманшаруашылық іс-шараларды жүргізуге септігін тигізеді.

Қолдану саласы: орман шаруашылығы, көгалдандыру және жобалау ұйымдары.

Зерттеу нысандары - Қазақстанның аймақтары бойынша табиғи және жасанды орман алқаағаштары, соның ішінде орман тәлімбақтары және селекциялық нысандар.

Жұмыстың мақсаты - Қазақстанның орман экожүйелерінің биоалуантүрлілігін сақтау тәсілдерінің жаңаларын жасау және барын бейімдеу.

Зерттеу әдістері - ормандарды барлаушылық зерттеу, сынау алаңдарында эксперименттік материалды жинау, жаңа тәжірибелік нысандарды салу, зертханалық талдауларды жүргізу, биотехнология әдістерін пайдалану, математикалық статистика әдістерін қолдану арқылы эксперименттік материалды өңдеу.

2 аймақ 3 түр үшін - Қостанай облысының арал қарағай ормандарының негізгі орман құраушы түрлерінің (қарағай, қайың) және Солтүстік тянь-Шанның (Алматы облысы) Шренка шыршасының орман өсетін жағдайлардың негізгі типі үшін экологиялық өнімділігін және экологиялық әлеуетінің құндық бағасын анықтау бойынша нормативтер әзірленді. Оңтүстік Алтай балқарағай ормандарының жастық құрылым бойынша типтері анықталды. Балқарағайдың табиғи жаңаруының орман өсірушілік бағасы берілді. Балқарағай сүрекдіңдерінің дендрохронологиялық талдау жасалды. Сеппе көшеттерді өсіру агротехникасының әдістемелері зерттелді. Ағаш өсімдіктердің тұқымдарын себер алдында өңдеудің әртүрлі тәсілдері сыналды. Әртүрлі нұсқадағы тұқымдарды себу бойынша тәжірибелер салынды, біржылдық сеппе көшеттердің жағдайына, өсіміне және тұрақтылығына бақылаулар жүргізілді. Фитопатологиялық және энтомологиялық бақылаулар жүргізілді. Саңырауқұлақ аурулар және зиянды жәндіктердің негізгі түрлері анықталды, орман түрлерінің тұқымдарын себер алдында өңдеу кезінде фунгицидтерді қолдану бойынша тәжірибелер салынды, топырақ патогендерінің түрлері анықталды және қорғау іс-шаралары ұсынылды. Отырғызу материалы өсірілді, 2-жылдық будан сеппе көшеттердің өсімі мен дамуына бақылау және 2007 жылы отырғызылған сынақ екпелерінде ең жақсы тұқымдастарды іріктеп алу жүргізілді; 2 түр үшін - өсім реттегіштері, in vitro дақылында тамырлардың өсімін ынталандыру үшін ауксиндердің әртүрлі концентрациялары сыналды.

Зерттеулер барысында қолда бар ғылыми материалдар қорытындыланды. Әзірленген нормативтер экономикалық негізделген және тексерілген, өндірістік циклді оңайлатады және Қостанай облысының арал қарағай ормандарының қарағай және қайың алқаағаштары және Алматы облысының Шренка шыршасы мысалында экологиялық әлеуеттің құндық бағасы бойынша қабылданған шешімдердің сапасын жақсартады.

Енгізу дәрежесі - өндіріске ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін енгізудің 28 актісі алынды.

Тиімділігі - жасалып жатқан жасанды алқаағаштар өнімділігінің 10-20% -ға артуы, биологиялық әдіс жолымен орман зиянкестерінің санын реттеу экологиялық жағдайдың жақсаруына септігін тигізеді, сирек түрлердің өсімдіктерін клондау және олардың ашық топырақта ұласып өсуі флора түрлерінің биоалуантүрлілігін сақтап қалуға жағдай жасайды, жасанды алқаағаштардың өсім жүрісін зерттеу алқаағаштардың өнімділігін әрі қарай жоғарылату мақсатында уақытылы орманшаруашылық іс-шараларды жүргізуге септігін тигізеді.

Қолдану саласы: орман шаруашылығы, көгалдандыру және жобалау ұйымдары.

Зерттеу нысандары - Қазақстанның аймақтары бойынша табиғи және жасанды орман алқаағаштары, соның ішінде орман тәлімбақтары және селекциялық нысандар.

Жұмыстың мақсаты - Қазақстанның орман экожүйелерінің биоалуантүрлілігін сақтау тәсілдерінің жаңаларын жасау және барын бейімдеу.

Зерттеу әдістері - ормандарды барлаушылық зерттеу, сынау алаңдарында эксперименттік материалды жинау, жаңа тәжірибелік нысандарды салу, зертханалық талдауларды жүргізу, биотехнология әдістерін пайдалану, математикалық статистика әдістерін қолдану арқылы эксперименттік материалды өңдеу.

2 аймақ 3 түр үшін - Қостанай облысының арал қарағай ормандарының негізгі орман құраушы түрлерінің (қарағай, қайың) және Солтүстік тянь-Шанның (Алматы облысы) Шренка шыршасының орман өсетін жағдайлардың негізгі типі үшін экологиялық өнімділігін және экологиялық әлеуетінің құндық бағасын анықтау бойынша нормативтер әзірленді. Оңтүстік Алтай балқарағай ормандарының жастық құрылым бойынша типтері анықталды. Балқарағайдың табиғи жаңаруының орман өсірушілік бағасы берілді. Балқарағай сүрекдіңдерінің дендрохронологиялық талдау жасалды. Сеппе көшеттерді өсіру агротехникасының әдістемелері зерттелді. Ағаш өсімдіктердің тұқымдарын себер алдында өңдеудің әртүрлі тәсілдері сыналды. Әртүрлі нұсқадағы тұқымдарды себу бойынша тәжірибелер салынды, біржылдық сеппе көшеттердің жағдайына, өсіміне және тұрақтылығына бақылаулар жүргізілді. Фитопатологиялық және энтомологиялық бақылаулар жүргізілді. Саңырауқұлақ аурулар және зиянды жәндіктердің негізгі түрлері анықталды, орман түрлерінің тұқымдарын себер алдында өңдеу кезінде фунгицидтерді қолдану бойынша тәжірибелер салынды, топырақ патогендерінің түрлері анықталды және қорғау іс-шаралары ұсынылды. Отырғызу материалы өсірілді, 2-жылдық будан сеппе көшеттердің өсімі мен дамуына бақылау және 2007 жылы отырғызылған сынақ екпелерінде ең жақсы тұқымдастарды іріктеп алу жүргізілді; 2 түр үшін - өсім реттегіштері, in vitro дақылында тамырлардың өсімін ынталандыру үшін ауксиндердің әртүрлі концентрациялары сыналды.

Зерттеулер барысында қолда бар ғылыми материалдар қорытындыланды. Әзірленген нормативтер экономикалық негізделген және тексерілген, өндірістік циклді оңайлатады және Қостанай облысының арал қарағай ормандарының қарағай және қайың алқаағаштары және Алматы облысының Шренка шыршасы мысалында экологиялық әлеуеттің құндық бағасы бойынша қабылданған шешімдердің сапасын жақсартады.

Енгізу дәрежесі - өндіріске ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін енгізудің 28 актісі алынды.

Тиімділігі - жасалып жатқан жасанды алқаағаштар өнімділігінің 10-20% -ға артуы, биологиялық әдіс жолымен орман зиянкестерінің санын реттеу экологиялық жағдайдың жақсаруына септігін тигізеді, сирек түрлердің өсімдіктерін клондау және олардың ашық топырақта ұласып өсуі флора түрлерінің биоалуантүрлілігін сақтап қалуға жағдай жасайды, жасанды алқаағаштардың өсім жүрісін зерттеу алқаағаштардың өнімділігін әрі қарай жоғарылату мақсатында уақытылы орманшаруашылық іс-шараларды жүргізуге септігін тигізеді.

Қолдану саласы: орман шаруашылығы, көгалдандыру және жобалау ұйымдары.

Зерттеу нысандары - Қазақстанның аймақтары бойынша табиғи және жасанды орман алқаағаштары, соның ішінде орман тәлімбақтары және селекциялық нысандар.

Жұмыстың мақсаты - Қазақстанның орман экожүйелерінің биоалуантүрлілігін сақтау тәсілдерінің жаңаларын жасау және барын бейімдеу.

Зерттеу әдістері - ормандарды барлаушылық зерттеу, сынау алаңдарында эксперименттік материалды жинау, жаңа тәжірибелік нысандарды салу, зертханалық талдауларды жүргізу, биотехнология әдістерін пайдалану, математикалық статистика әдістерін қолдану арқылы эксперименттік материалды өңдеу.

Экологиялық-экономикалық әлеуетті бағалау әдістеріне талдау жүргізілді және орман өсіру жағдайларының негізгі типтері бойынша 7 нысан үшін негізгі орман құраушы түрлердің экологиялық өнімділігін және экологиялық әлеуетін құндық бағалауды айқындау бойынша нормативтер әзірленді. Жас құрылымы бойынша Қазақстандық Алтайдың (Кенді Алтай, Оңтүстік Алтай, Саур) балқарағай ормандарының типтері анықталды. Табиғи жаңаруға орман өсіру бағасы беріліп, балқарағай орман дақылдарының өнімділігі анықталды. Балқарағай сүрекдіңдерін дендрохронологиялық талдау жүргізілді. Шетелдік технологиялардың трансфертін және аурулардан қорғау шараларын әзірлеуді қоса отырып Қазақстан өңірлері бойынша негізгі орман құраушылардың (кәдімгі қарағай, салпыншақ қайың, шырышты емен, Шренк шыршасы) отырғызу материалын жедел өсіруді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін агротехника элементтері келтірілген. Жағрапиялық алыс будандастырудан алынған будандық ұрпақтар зерттелді, ең жақсы нұсқалар анықталды. Сапасы және зиянкестер мен ауруларға төзімділігі бойынша болашағы бар будандарды таңдау жүргізілді. Сорттың мәртебесіне сәйкес келетін бірқатар көрсеткіштері бойынша аудандастырылған «Төзімді қарағай» сорт-буданынан асып түсетін будандық ұрпақ бөліп алынды. Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген сирек кездесетін орман түрлерін (Ледебуров бадамы, сүйелді қабыржық) клонды микрокөбейту тәсілдері әзірленді.

Зерттеу барысында қолда бар ғылыми материалдар жинақталды. Әзірленген нормативтер экономикалық негізделген және дұрыс, өндірістік циклді жеңілдетеді және Қазақстан өңірлері бойынша негізгі орман құраушы түрлердің экологиялық әлеуетін құндық бағалау бойынша қабылданатын шешімдердің сапасын жақсартады. Қазақстандық Алтайдың балқарағай ормандарында орман өрттерінің таралуын болжауға мүмкіндік беретін компьютерлік бағдарлама әзірленді. Өнімділігі жоғары және зиянкестер мен ауруларға төзімді кәдімгі қарағайдың будандық сортына өтінім берілді. Кәдімгі қарағай, салпыншақ қайың, Шренк шыршасы, шырышты еменнің отырғызу материалын жедел өсіру бойынша ұсыныстар әзірленді.

Енгізу дәрежесі - өндіріске ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін енгізудің 76 актісі алынды.

Тиімділігі - сеппе көшеттердің ұласып өсуін 10-15% -ға жоғарылату, орман өрттерін сөндірудің дұрыс тәсілдері мен әдістерін таңдау орман учаскелерінің өртенуін төмендетуге мүмкіндік береді, сирек түрлердің өсімдіктерін клондау және олардың ашық топырақта ұласып өсуі флора түрлерінің биоалуантүрлілігін сақтап қалуға жағдай жасайды, жасанды алқаағаштардың өсім жүрісін зерттеу алқаағаштардың өнімділігін әрі қарай жоғарылату мақсатында уақытылы орманшаруашылық іс-шараларды жүргізуге септігін тигізеді.

Қолдану саласы: орман шаруашылығы, көгалдандыру және жобалау ұйымдары.