ОБЩИЕ СВЕДЕНИЯ
ЖТНBR06249214
АтауыДәнді, жемдік дәнді, майлы және малазықтық дақылдардың жоғары өнімді және қоршаған ортаның күйзелістеріне төзімді сорттары мен будандарын шығару және енгізу арқылы ҚР АӨК ғылыми қарқындылығын арттыру. Қазақстанның түрлі топырақ-климаттық жағдайларына бейімдеу үшін үздік шетелдік сорттар мен будандарды трансферттеу
Басымдық бағытыУстойчивое развитие агропромышленного комплекса и безопасность сельскохозяйственной продукции
Зерттеу типі/түріҚолданбалы зерттеулер
Өтінім берушіТоварищество с ограниченной ответственностью"Казахский научно-исследовательский институт земледелия и растениеводства"
Ғылыми жетекшіКудайбергенов Мухтар Сарсенбекович
МҒТС балдары27.33
Жалпы бекітілген сома870000000
КЕҢЕЙТІЛГЕН БАҒДАРЛАМАНЫҢ КӨРСЕТКІШТЕРІ
| 01 |
Күйзелісті жағдайына бейімделген, әлемдік жаңа өнімді гендік қорларды қолдану арқылы орта құру негізінде, бидай сұрыптар өнімдерінің жоғары сапасымен ҚР АӨК тиімділігін арттыру, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Бидайдың гендік қоры 150 үлгімен толықтырылды (жинау, алмастыру, халықаралық сортсынақ).
Гендік қор скринингі – фенотиптеу (пребридинг) жүргізілді – 500 үлгі. Мониторинг және агробиоәртүрлілік консервациясының, жұмылдыру мәліметтерінің электрондық базалары құрылды ≈ 300 үлгі. Сақталуға (тұқым банкісіне) ≈ 600 үлгі салынды, өміршеңдік мониторингі, мерзімдері мен сақтау технологиясы әртүрлі бидайдың гендік қорының аутенттілігі (біртектілеу, екі еселенуді бағалау және регенерация сапасы) жүргізілді,
өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтірілді.
Жұмсақ бидайдың дамудың 3 типіндегі (жаздық, күздік, факультативті) 10000-нан астам үлгісі сақталды.
Фермерлерге құнды гермоплазды трансферт жүргізілді (жаңа дақылдар, сорттар), ауылшаруашылығы дақылдарын жақсартудың селекциялық және биотехнологиялық бағдарламалары бойынша (донорлар және құнды белгілер көзі, будандық материал) ≈ 100 үлгілер.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша бидайдың 270000 селекциялық нөмірлері зерттелінеді.
Бидайдың мақсатты түрде бағытталған 4500 будандық популяциялары алынады.
7500 селекциялық нөмірлердің тұқымының технологиялық сапасына зертханалық зерттеулер жүргізіледі, сапасы бойынша жақсылары анықталады және іріктеліп алынады.
Селекциялық тұқым шараушылығы питомниктері нұсқаларының қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігіне (80 нұсқа), типтілігіне және біртектілігіне (30 үлгі) баға беріледі. Маркелік тәсілдерді пайдалана отырып, стресске төзімді, Vrn және қор белогімен маркерленген перспективті бидай нұсқалары алынады.
Андрогенді технологияны пайдалана отырып, бидайдың 20-30 буданды популяциясынан дигаплоидты линялар алынады.
Аса қауіпті ауруларға резистенті көздері бар бастапқы материал сапасы ретінде 65 кешенді төзімді түрлеріне іріктеу жүргізіледі және беріледі.
Бидайдың 16 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Бидайдың жоғары сапалы бірегей және элиталы 5700 тонна тұқымы өндіріледі. 43 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның 2 импакт-факторлы. 6 патент алынады, 18 лицензиялық келісімге қол қойылады; 10 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 9 семинар өткізіледі, теледидардан 6 сұхбат беріледі, 5 магистрант пен доктарант оқытылады, 6 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. Бидайдың жаңа сорттары 7500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 01.01 |
Күйзелісті жағдайына бейімделген, әлемдік жаңа өнімді гендік қорларды қолдану арқылы орта құру негізінде, бидай сұрыптар өнімдерінің жоғары сапасымен ҚР АӨК тиімділігін арттыру, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Бидайдың гендік қоры 50 үлгімен толықтырылады (жинау, алмастыру, халықаралық сортсынақ).
Гендік қор скринингі – фенотиптеу (пребридинг) жүргізіледі – 500 үлгі
Мониторинг және агробиоәртүрлілік консервациясының, жұмылдыру мәліметтерінің электрондық базалары құрылады ≈ 100 үлгі. Сақталуға (тұқым бакісіне) ≈ 200 үлгі салынады, өміршеңдік мониторингі, мерзімдері мен сақтау технологиясы әртүрлі бидайдың гендік қорының аутенттілігі (біртектілеу, екі еселенуді бағалау және регенерация сапасы) жүргізіледі, өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтіріледі. Жұмсақ бидайдың дамудың 3 типіндегі (жаздық, күздік, факультативті) 10000-нан астам үлгісі сақталады.
Фермерлерге құнды гермоплазды трансферт жүргізілді (жаңа дақылдар, сорттар), ауылшаруашылығы дақылдарын жақсартудың селекциялық және биотехнологиялық бағдарламалары бойынша (донорлар және құнды белгілер көзі, будандық материал) ≈ 30 үлгілер.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша бидайдың 116050 селекциялық нөмірлері зерттелінеді.
Бидайдың мақсатты түрде бағытталған 1960 будандық популяциялары алынады.
3225 селекциялық нөмірлердің тұқымының технологиялық сапасына зертханалық зерттеулер жүргізіледі, сапасы бойынша жақсылары анықталады және іріктеліп алынады.
Алдын ала идентификациялау және патенттеу арқылы коммерциялық бдиай сорттары дигаплоидты негізге алмастырылады. Солтүстік және оңтүстік жағдайында күйзеліске төзімділігі және дән сапасы бойынша дигаплоидты тізбектер жасалады, фенотиптеледі және көбейтіледі.
Солтүстік пен оңтүстік жағдайында жаздық бидайдың (дигаплоидты тізбектер) күйзеліске төзімділігін қалыптастыруды фенотиптеу. Аймақтың жағдайына байланысты жаздық бидайдың дигаплоидты тізбектерін төзімділік көздері мен тұрақты өнімділігі бөілініп алынады, іріктелінеді және көбейтіледі.
Дигаплоидты тізбектердің дәндері биохимиялық және технологиялық жарамдылығы тізбектеледі.
Селекциялық тұқым шараушылығы питомниктері нұсқаларының қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігіне (80 нұсқа), типтілігіне және біртектілігіне (30 үлгі) баға беріледі. Маркелік тәсілдерді пайдалана отырып, стресске төзімді, Vrn және қор белогімен маркерленген перспективті бидай нұсқалары алынады.
Андрогенеді технологияны пайдалана отырып, бидайдың 20-30 буданды популяциясынан дигаплоидты линялар алынады.
172 жаздық, 477 күздік бидайға иммунологиялық көрсеткіштері бойынша бағалаулар жүргізіледі.
Бидайдың 1 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Бидайдың жоғары сапалы бірегей және элиталы 600 тонна тұқымы өндіріледі. 10 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 2 патент алынады, 6 лицензиялық келісімге қол қойылады; 2 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 2 сұхбат беріледі, 5 магистрант пен доктарант оқытылады, 2 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. Бидайдың жаңа сорттары 2000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 01.02 |
Күйзелісті жағдайына бейімделген, әлемдік жаңа өнімді гендік қорларды қолдану арқылы орта құру негізінде, бидай сұрыптар өнімдерінің жоғары сапасымен ҚР АӨК тиімділігін арттыру, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Бидайдың гендік қоры 50 үлгімен толықтырылды (жинау, алмастыру, халықаралық сортсынақ).
Гендік қор скринингі – фенотиптеу (пребридинг) жүргізілді – 500 үлгі
Мониторинг және агробиоәртүрлілік консервациясының, жұмылдыру мәліметтерінің электрондық базалары құрылды ≈ 100 үлгі. Сақталуға (тұқым банкісіне) ≈ 200 үлгі салынды, өміршеңдік мониторингі, мерзімдері мен сақтау технологиясы әртүрлі бидайдың гендік қорының аутенттілігі (біртектілеу, екі еселенуді бағалау және регенерация сапасы) жүргізілді,
өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтірілді. Жұмсақ бидайдың дамудың 3 типіндегі (жаздық, күздік, факультативті) 10000-нан астам үлгісі сақталды.
Фермерлерге құнды гермоплазды трансферт жүргізілді (жаңа дақылдар, сорттар), ауылшаруашылығы дақылдарын жақсартудың селекциялық және биотехнологиялық бағдарламалары бойынша (донорлар және құнды белгілер көзі, будандық материал) ≈ 35 үлгілер.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша бидайдың 90000 селекциялық нөмірлері зерттелінеді.
Бидайдың мақсатты түрде бағытталған 1500 будандық популяциялары алынады.
2500 селекциялық нөмірлердің тұқымының технологиялық сапасына зертханалық зерттеулер жүргізіледі, сапасы бойынша жақсылары анықталады және іріктеліп алынады.
Маркелік тәсілдерді пайдалана отырып, селекциялық тұқым шараушылығы питомниктері нұсқаларының қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігіне (80 нұсқа), типтілігіне және біртектілігіне (30 үлгі) баға беріледі. Стресске төзімді, Vrn және қор белогімен маркерленген перспективті бидай нұсқалары алынады.
Андрогенеді технологияны пайдалана отырып, бидайдың 20-30 буданды популяциясынан дигаплоидты линялар алынады. Аса қауіпті ауруларға резистенті көздері бар бастапқы материал сапасы ретінде 30 кешенді төзімді түрлеріне іріктеу жүргізіледі және беріледі.
Бидайдың 4 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Бидайдың жоғары сапалы бірегей және элиталы 1100 тонна тұқымы өндіріледі. 15 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 2 патент алынады, 6 лицензиялық келісімге қол қойылады; 4 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 2 сұхбат беріледі, 5 магистрант пен доктарант оқытылады, 2 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. Бидайдың жаңа сорттары 2500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 01.02 |
Күйзелісті жағдайына бейімделген, әлемдік жаңа өнімді гендік қорларды қолдану арқылы орта құру негізінде, бидай сұрыптар өнімдерінің жоғары сапасымен ҚР АӨК тиімділігін арттыру, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Бидайдың гендік қоры 50 үлгімен толықтырылды (жинау, алмастыру, халықаралық сортсынақ).
Гендік қор скринингі – фенотиптеу (пребридинг) жүргізілді – 500 үлгі
Мониторинг және агробиоәртүрлілік консервациясының, жұмылдыру мәліметтерінің электрондық базалары құрылды ≈ 100 үлгі. Сақталуға (тұқым банкісіне) ≈ 200 үлгі салынды, өміршеңдік мониторингі, мерзімдері мен сақтау технологиясы әртүрлі бидайдың гендік қорының аутенттілігі (біртектілеу, екі еселенуді бағалау және регенерация сапасы) жүргізілді,
өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтірілді. Жұмсақ бидайдың дамудың 3 типіндегі (жаздық, күздік, факультативті) 10000-нан астам үлгісі сақталды.
Фермерлерге құнды гермоплазды трансферт жүргізілді (жаңа дақылдар, сорттар), ауылшаруашылығы дақылдарын жақсартудың селекциялық және биотехнологиялық бағдарламалары бойынша (донорлар және құнды белгілер көзі, будандық материал) ≈ 35 үлгілер.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша бидайдың 90000 селекциялық нөмірлері зерттелінеді.
Бидайдың мақсатты түрде бағытталған 1500 будандық популяциялары алынады.
2500 селекциялық нөмірлердің тұқымының технологиялық сапасына зертханалық зерттеулер жүргізіледі, сапасы бойынша жақсылары анықталады және іріктеліп алынады.
Маркелік тәсілдерді пайдалана отырып, селекциялық тұқым шараушылығы питомниктері нұсқаларының қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігіне (80 нұсқа), типтілігіне және біртектілігіне (30 үлгі) баға беріледі. Стресске төзімді, Vrn және қор белогімен маркерленген перспективті бидай нұсқалары алынады.
Андрогенеді технологияны пайдалана отырып, бидайдың 20-30 буданды популяциясынан дигаплоидты линялар алынады. Аса қауіпті ауруларға резистенті көздері бар бастапқы материал сапасы ретінде 30 кешенді төзімді түрлеріне іріктеу жүргізіледі және беріледі.
Бидайдың 4 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Бидайдың жоғары сапалы бірегей және элиталы 1100 тонна тұқымы өндіріледі. 15 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 2 патент алынады, 6 лицензиялық келісімге қол қойылады; 4 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 2 сұхбат беріледі, 5 магистрант пен доктарант оқытылады, 2 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. Бидайдың жаңа сорттары 2500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 01.03 |
Күйзелісті жағдайына бейімделген, әлемдік жаңа өнімді гендік қорларды қолдану арқылы орта құру негізінде, бидай сұрыптар өнімдерінің жоғары сапасымен ҚР АӨК тиімділігін арттыру, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Бидайдың гендік қоры 50 үлгімен толықтырылды (жинау, алмастыру, халықаралық сортсынақ).
Гендік қор скринингі – фенотиптеу (пребридинг) жүргізілді – 500 үлгі.
Мониторинг және агробиоәртүрлілік консервациясының, жұмылдыру мәліметтерінің электрондық базалары құрылды ≈ 100 үлгі. Сақталуға (тұқым бакісіне) ≈ 200 үлгі салынды, өміршеңдік мониторингі, мерзімдері мен сақтау технологиясы әртүрлі бидайдың гендік қорының аутенттілігі (біртектілеу, екі еселенуді бағалау және регенерация сапасы) жүргізілді, өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтірілді.
Жұмсақ бидайдың дамудың 3 типіндегі (жаздық, күздік, факультативті) 10000-нан астам үлгісі сақталды.
Фермерлерге құнды гермоплазды трансферт жүргізілді (жаңа дақылдар, сорттар), ауылшаруашылығы дақылдарын жақсартудың селекциялық және биотехнологиялық бағдарламалары бойынша (донорлар және құнды белгілер көзі, будандық материал) ≈ 35 үлгілер.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша бидайдың 90000 селекциялық нөмірлері зерттелінеді.
Бидайдың мақсатты түрде бағытталған 1500 будандық популяциялары алынады. 2500 селекциялық нөмірлердің тұқымының технологиялық сапасына зертханалық зерттеулер жүргізіледі, сапасы бойынша жақсылары анықталады және іріктеліп алынады.
Маркелік тәсілдерді пайдалана отырып, селекциялық тұқым шараушылығы питомниктері нұсқаларының қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігіне (80 нұсқа), типтілігіне және біртектілігіне (30 үлгі) баға беріледі. Стресске төзімді, Vrn және қор белогімен маркерленген перспективті бидай нұсқалары алынады.
Андрогенеді технологияны пайдалана отырып, бидайдың 20-30 буданды популяциясынан дигаплоидты линялар алынады.
Аса қауіпті ауруларға резистенті көздері бар бастапқы материал сапасы ретінде 35 кешенді төзімді түрлеріне іріктеу жүргізіледі және беріледі.
Бидайдың 11 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Бидайдың жоғары сапалы бірегей және элиталы 4000 тонна тұқымы өндіріледі. 15 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 2 патент алынады, 6 лицензиялық келісімге қол қойылады; 5 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 2 сұхбат беріледі, 5 магистрант пен доктарант оқытылады, 2 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. Бидайдың жаңа сорттары 3000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 02 |
Астықты тұрақты өндіру үшін, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу үшін азықтық және азық-түліктік бағыттағы арпаның жоғары өнімді, бейімді сұрыптарының жаңа бастапқы өнімін тарту арқылы жасау |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша жаздық арпаның 84000 нөмірі және күздік арпаның 18000 нөмірі зерттелінеді. Арпаның мақсатты түрде бағытталған 750 жаздық және 210 күздік арпаның жаңа будандық популяциялары алынады.
Арпаның гендік қорын мақсатты жинау (халықаралық алмасу және сортсынақ) – 150 үлгі
Арпа гендік қорын скринингтеу - ортаның биотикалық және абиотикалық стресті факторларына төзімді және өнімді егістікте сипаттау; бейімді және өнімділіктің тиімді гендерінің көздерін идентификациялау – 300 үлгі; үлгілердің өміршеңдігінің мониторингі - 150 үлгі; өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтіру, арпа гендікқорының тұқымдық материалдарын сақтаудың консервация ұйымы – 300 үлгі.
Арпаның жинақталған гендікқорын құжаттауға – 150 үлгі. Селекциялық бағдарламаларға арпаны жақсарту мақсатында құнды белгілері бар көзі беріледі – 30 үлгі.
Арпаның 1200 селекциялық нөмірлердің тұқымының биохимиялық құрамына бағамы жүргізіледі. Арпаның 180 нөміріне жасанды аяда ауруларға төзімділігіне бағалаулар жүргізіледі.
Арпаның 6 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Арпаның жоғары сапалы бірегей және элиталы 1050 тонна тұқымы өндіріледі. 35 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 9 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 10 семинар өткізіледі, теледидардан 3 сұхбат беріледі, 2 бакалавр, 2 магистрант және 2 PhD доктарант оқытылады. Арпаның жаңа сорттары 3000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 02.01 |
Астықты тұрақты өндіру үшін, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу үшін азықтық және азық-түліктік бағыттағы арпаның жоғары өнімді, бейімді сұрыптарының жаңа бастапқы өнімін тарту арқылы жасау |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша жаздық арпаның 28000 нөмірі және күздік арпаның 6000 нөмірі зерттелінеді.
Арпаның мақсатты түрде бағытталған 250 жаздық және 70 күздік арпаның жаңа будандық популяциялары алынады.
Арпаның гендік қорын мақсатты жинау (халықаралық алмасу және сортсынақ) – 50 үлгі.
Арпа гендік қорын скринингтеу - ортаның биотикалық және абиотикалық стресті факторларына төзімді және өнімді егістікте сипаттау; бейімді және өнімділіктің тиімді гендерінің көздерін идентификациялау – 100 үлгі; үлгілердің өміршеңдігінің мониторингі - 50 үлгі; өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтіру. Арпа гендікқорының тұқымдық материалдарын сақтаудың консервация ұйымы – 100 үлгі. Арпаның жинақталған гендікқорын құжаттауға – 50 үлгі.
Арпаның дигаплоидты тізбектерін алудың хаттамасы жетілдіріледі.
Селекциялық үдерісте (арпаның фотокезеңге сезімталдығы және яровизация гендері) маркерлерді таңдау, генетикалық маркерлеудің тимідлігін анықтау.
Арпаның 400 селекциялық нөмірлердің тұқымының биохимиялық құрамына бағамы жүргізіледі. Арпаның 28000 нөміріне табиғи аяда және 60 нөміріне жасанды аяда ауруларға төзімділігіне бағалаулар жүргізіледі.
10 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 3 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 1 сұхбат беріледі, 2 бакалавр, 2 магистрант және 2 PhD доктарант оқытылады. Арпаның жаңа сорттары 1000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 02.02 |
Астықты тұрақты өндіру үшін, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу үшін азықтық және азық-түліктік бағыттағы арпаның жоғары өнімді, бейімді сұрыптарының жаңа бастапқы өнімін тарту арқылы жасау |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Арпаның гендік қорын мақсатты жинау (халықаралық алмасу және сортсынақ) – 50 үлгі.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша жаздық арпаның 28000 нөмірі және күздік арпаның 6000 нөмірі зерттелінеді. Арпаның мақсатты түрде бағытталған 250 жаздық және 70 күздік арпаның жаңа будандық популяциялары алынады.
Арпа гендік қорын скринингтеу - ортаның биотикалық және абиотикалық стресті факторларына төзімді және өнімді егістікте сипаттау; бейімді және өнімділіктің тиімді гендерінің көздерін идентификациялау – 100 үлгі; үлгілердің өміршеңдігінің мониторингі - 50 үлгі; өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтіру.
Арпа гендікқорының тұқымдық материалдарын сақтаудың консервация ұйымы – 100 үлгі. Арпаның жинақталған гендікқорын құжаттауға – 50 үлгі.
400 селекциялық нөмірлердің тұқымының биохимиялық құрамына бағамы жүргізіледі. Арпаның 28000 нөміріне табиғи аяда және 60 нөміріне жасанды аяда ауруларға төзімділігіне бағалаулар жүргізіледі.
Арпаның 2 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Арпаның жоғары сапалы бірегей және элиталы 350 тонна тұқымы өндіріледі. 10 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 3 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 1 сұхбат беріледі, 2 бакалавр, 2 магистрант және 2 PhD доктарант оқытылады. Арпаның жаңа сорттары 1000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 02.02 |
Астықты тұрақты өндіру үшін, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу үшін азықтық және азық-түліктік бағыттағы арпаның жоғары өнімді, бейімді сұрыптарының жаңа бастапқы өнімін тарту арқылы жасау |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Арпаның гендік қорын мақсатты жинау (халықаралық алмасу және сортсынақ) – 50 үлгі.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша жаздық арпаның 28000 нөмірі және күздік арпаның 6000 нөмірі зерттелінеді. Арпаның мақсатты түрде бағытталған 250 жаздық және 70 күздік арпаның жаңа будандық популяциялары алынады.
Арпа гендік қорын скринингтеу - ортаның биотикалық және абиотикалық стресті факторларына төзімді және өнімді егістікте сипаттау; бейімді және өнімділіктің тиімді гендерінің көздерін идентификациялау – 100 үлгі; үлгілердің өміршеңдігінің мониторингі - 50 үлгі; өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтіру.
Арпа гендікқорының тұқымдық материалдарын сақтаудың консервация ұйымы – 100 үлгі. Арпаның жинақталған гендікқорын құжаттауға – 50 үлгі.
400 селекциялық нөмірлердің тұқымының биохимиялық құрамына бағамы жүргізіледі. Арпаның 28000 нөміріне табиғи аяда және 60 нөміріне жасанды аяда ауруларға төзімділігіне бағалаулар жүргізіледі.
Арпаның 2 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Арпаның жоғары сапалы бірегей және элиталы 350 тонна тұқымы өндіріледі. 10 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 3 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 1 сұхбат беріледі, 2 бакалавр, 2 магистрант және 2 PhD доктарант оқытылады. Арпаның жаңа сорттары 1000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 02.03 |
Астықты тұрақты өндіру үшін, сонымен қатар өндіріске қолдануға рұқсат етілген сұрыптарды енгізу үшін азықтық және азық-түліктік бағыттағы арпаның жоғары өнімді, бейімді сұрыптарының жаңа бастапқы өнімін тарту арқылы жасау |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Арпаның гендік қорын мақсатты жинау (халықаралық алмасу және сортсынақ) – 50 үлгі.
Селекциялық процестің толық схемасы бойынша жаздық арпаның 28000 нөмірі және күздік арпаның 6000 нөмірі зерттелінеді. Арпаның мақсатты түрде бағытталған 250 жаздық және 70 күздік арпаның жаңа будандық популяциялары алынады.
Арпа гендік қорын скринингтеу - ортаның биотикалық және абиотикалық стресті факторларына төзімді және өнімді егістікте сипаттау; бейімді және өнімділіктің тиімді гендерінің көздерін идентификациялау – 100 үлгі; үлгілердің өміршеңдігінің мониторингі - 50 үлгі; өміршеңдігі қиын деңгейдегі (≥50%) үлгілер қалпына келтіру.
Арпа гендікқорының тұқымдық материалдарын сақтаудың консервация ұйымы – 100 үлгі. Арпаның жинақталған гендікқорын құжаттауға – 50 үлгі.
Селекциялық бағдарламаларға арпаны жақсарту мақсатында құнды белгілері бар көзі беріледі – 50-100 үлгі.
400 селекциялық нөмірлердің тұқымының биохимиялық құрамына бағамы жүргізіледі. Арпаның 28000 нөміріне табиғи аяда және 60 нөміріне жасанды аяда ауруларға төзімділігіне бағалаулар жүргізіледі.
Арпаның 6 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Арпаның жоғары сапалы бірегей және элиталы 350 тонна тұқымы өндіріледі. 15 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 3 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 4 семинар өткізіледі, теледидардан 1 сұхбат беріледі, 2 бакалавр, 2 магистрант және 2 PhD доктарант оқытылады. Арпаның жаңа сорттары 1000 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 03 |
Әлемдік биоәртүрлілікті қолдана отырып, еліміздің түрлі өңірлері үшін майбұршақтың жоғары өнімді, қоршаған орта стрессіне төзімді, жоғары сапалы жаңа сорттарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Майбұршақтың гендік қорын жұмылдыру – дақылдың агробиоәртүрлілігін жинау және толықтыру (алмасу) – 60 үлгі. Майбұршақтың ex situ гендік қорын қауіпсіз (орташа және ұзақ мерзімді) сақтауды ұйымдастыру – 60 үлгі.
Халықаралық дескрипторлар негізінде майбұршақтың гендік қорын құжаттау – 200 үлгі. Майбұршақты жақсарту бағдарламаларына жиналған гендік қорды өткізіп беру – 60 үлгі.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, 10500-ге жуық майбұршақтың селекциялық нөмірлері зерттеледі.
120 мақсатты бағытталған майбұршақтың буданды популяциясы алынатын болады.
Селекциялық процеске ДНҚ-маркерлері енгізіліп, Қазақстан Республикасының солтүстік аймақтарына өсіру үшін фотопериодқа сезімтал емес майбұршақтың құнды үлгілері іріктеледі;
Майбұршақ тұқымының биохимиялық құрамы: 600 селекциялық нөмірлерінің май және протеин мөлшері бағаланады. Майбұршақтың селекциясы үшін тағамға қарсы фактордың, яғни тұқымдағы трипсин ингибиторы жоқ немесе төмен деңгейде болған бастапқы генотиптер мен селекциялық линиялары іріктеліп анықталады.
Майбұршақтың 4 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Майбұршақтың жоғары сапалы бірегей және элиталы 210 тонна тұқымы өндіріледі. 20 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы, майбұршақтың жаңа сорттарын өсіру бойынша ұсыныс әзірленеді. 3 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 3 семинар өткізіледі, теледидардан 2 сұхбат беріледі, 2-3 магистрант және 1 PhD доктарант оқытылады. Майбұршақтың жаңа сорттары 1500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 03.01 |
Әлемдік биоәртүрлілікті қолдана отырып, еліміздің түрлі өңірлері үшін майбұршақтың жоғары өнімді, қоршаған орта стрессіне төзімді, жоғары сапалы жаңа сорттарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Майбұршақтың гендік қорын жұмылдыру – дақылдың агробиоәртүрлілігін жинау және толықтыру (алмасу) – 20 үлгі. Майбұршақтың ex situ гендік қорын қауіпсіз (орташа және ұзақ мерзімді) сақтауды ұйымдастыру – 60 үлгі. Халықаралық дескрипторлар негізінде майбұршақтың гендік қорын құжаттау – 60 үлгі.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, 5500-ге жуық майбұршақтың селекциялық нөмірлері зерттеледі; мақсатты бағытталған майбұршақтың 40 буданды популяциясы алынатын болады.
Жоғары өнімді формаларды анықтау мақсатында солтүстікте, шығыста және оңтүстік-шығыста майбұршақтың 100 сомаклондық тізбектері зерттеледі.
ҚР солтүстік аймағында өсіру үшін фотокезеңге сезімтал емес құнды майбұршақ үлгілері іріктеледі және селекциялық үдеріске ДНҚ-маркерлер енгізілетін болады.
Майбұршақ тұқымының биохимиялық құрамы: 100 селекциялық нөмірлерінде май, протеин май қышқылы мөлшері бағаланады.
Майбұршақтың үлгілері ішінен құрамында трипсин ингибиторының мөлшері төмен бастапқы аталық-аналық формалары іріктеліп алынады.
Заманауй әдістерді пайдалана отырып, өсімдіктің фенологиялық өсу кезеңдері бойынша сомаклонды майбұршақтың күйзеліске төзімділігі фенотиптеледі және көбейтіледі. Өсіру аймағының жағдайына байланысты майбұршақтың сомаклонды тізбектерінің тұрақты өнімділері және төзімді көздері іріктеледі және бөлініп алынады.
Ақуыздық және майлы бағыттағы майбұршақтың сомаклонды тізбектері технолоигялық жарамдылығы мен биохимиялық классификациясы анықталады.
Қазақстанның суармалы және ылғалмен қамтамасыз етілген аймақтарында (солтүстік, шығыс, оңтүстік-шығыс) сорттық технология зерттеледі.
Тамшылатып суарумен өсіруге бейімді майбұршақ сорттарының тізімі ұсынылады.
Майбұршақтың 2 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Майбұршақтың жоғары сапалы бірегей және элиталы 60 тонна тұқымы өндіріледі. Майбұршақтың жаңа сорттарын өсірудің сорттық технологиясы зерттеледі. 5 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 1 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 1 семинар өткізіледі, 1 ғылыми тағлымдама ұйымдастырылады. Майбұршақтың жаңа сорттары 500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 03.02 |
Әлемдік биоәртүрлілікті қолдана отырып, еліміздің түрлі өңірлері үшін майбұршақтың жоғары өнімді, қоршаған орта стрессіне төзімді, жоғары сапалы жаңа сорттарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Майбұршақтың гендік қорын жұмылдыру – дақылдың агробиоәртүрлілігін жинау және толықтыру (алмасу) – 20 үлгі. Майбұршақтың ex situ гендік қорын қауіпсіз (орташа және ұзақ мерзімді) сақтауды ұйымдастыру – 70 үлгі. Халықаралық дескрипторлар негізінде майбұршақтың гендік қорын құжаттау – 70 үлгі.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, 3500-ге жуық майбұршақтың селекциялық нөмірлері зерттеледі.
40 мақсатты бағытталған майбұршақтың буданды популяциясы алынатын болады.
Майбұршақ тұқымының биохимиялық құрамы: 200 селекциялық нөмірлерінің май және протеин мөлшері бағаланады.
Фотопериод (E) сезгіштік гендері бойынша майбұршақтың селекциялық материалы (20-30 үлгі) анықталады. Конкурстық сорт сынау көшеттігіндегі майбұршақтың будандық линиялары (30 нөмірлер) бағаланады және құрамында трипсин ингибиторы төмен болған үлгілер бөлінеді.
Майбұршақтың 1 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Майбұршақтың жоғары сапалы бірегей және элиталы 70 тонна тұқымы өндіріледі. Майбұршақтың жаңа сорттарын өсірудің сорттық технологиясы зерттеледі. 7 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы, 1 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 1 семинар өткізіледі, 1 ғылыми тағылымдама ұйымдастырылады. Майбұршақтың жаңа сорттары 500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 03.03 |
Әлемдік биоәртүрлілікті қолдана отырып, еліміздің түрлі өңірлері үшін майбұршақтың жоғары өнімді, қоршаған орта стрессіне төзімді, жоғары сапалы жаңа сорттарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Майбұршақтың гендік қорын жұмылдыру – дақылдың агробиоәртүрлілігін жинау және толықтыру (алмасу) – 20 үлгі. Майбұршақтың ex situ гендік қорын қауіпсіз (орташа және ұзақ мерзімді) сақтауды ұйымдастыру – 70 үлгі. Халықаралық дескрипторлар негізінде майбұршақтың гендік қорын құжаттау – 70 үлгі.
Майбұршақты жақсарту бағдарламаларына жиналған гендік қорды өткізіп беру – 60 үлгі.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, 3500-ге жуық майбұршақтың селекциялық нөмірлері зерттеледі.
40 мақсатты бағытталған майбұршақтың буданды популяциясы алынатын болады. Фотопериод (E) сезгіштік гендері бойынша майбұршаққа маркерлік селекция (20-30 үлгі) жүргізіледі. Майбұршақ тұқымының биохимиялық құрамы: 200 селекциялық нөмірлерінің май және протеин мөлшері бағаланады.
Конкурстық сорт сынау көшеттігіндегі майбұршақтың будандық линиялары (35 нөмірлер) бағаланады және құрамында трипсин ингибиторы төмен болған үлгілер бөлініп алынады.
Майбұршақтың 2 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Майбұршақтың жоғары сапалы бірегей және элиталы 80 тонна тұқымы өндіріледі. 8 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы, майбұршақтың жаңа сорттарын өсіру бойынша ұсыныс әзірленеді. 1 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 1 семинар өткізіледі, теледидардан 1 сұхбат беріледі, 2-3 магистрант және 1 PhD доктарант оқытылады. Майбұршақтың жаңа сорттары 500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 04 |
Еліміздің солтүстік және шығыс өңірлеріне жаңа жоғары өнімді, стресс факторларына төзімді, сонымен қатар сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыс будандарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыстың 6500-ге жуық селекциялық нөмірлері зерттеледі;
300 жаңа буданды комбинациялар алынады;
Тозаңның ұрықтылығын қалпына келтіру гендері – Rf, ұрықсыздықты бекіту, ЦМС-РЕТ1, ақ ұнтақ ауруына төзімді гендері, сұмқылаға төзімді гендері (Or) бойынша жаңа 15 гомозиготалық ген жасалады.
-өздігінен тозаңданған аналық және аталық линиялар; цитоплазмалық аталық ұрықсыздыққа (ЦАҰ) цитоплазма (Helianthus petiolaris) 19 линияға ауыстырылады;
Ақуыз және ДНҚ маркері бойынша 24 инцухт линиялардың тазалығы, жалған ақ ұнтақ ауруына төзімділігі және аталық-аналық линиялардың гомозиготтылығы бағаланады, 12 коммерциялық және перспективалық будандар тұқымының гибридтік деңгейі анықталады.
Сульфонилмочевина- Экспресс, Гран стар тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыстың аталық линиялары (50 линия) алынады.
Сульфонилмочевина- Экспресс, Гран стар тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыстың аналық линиялары (15 линия) алынады.
Имидозолинондар тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыстың гомозиготалық өздігінен тозаңданған аталық линиялары (30 линия) алынады.
Имидозолинондар тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыстың гомозиготалық өздігінен тозаңданған аналық линиялары (11 линия) алынады.
Күнбағыстың 4 буданы шығарылады және АШДССМК беріледі. 11 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады. 6 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 12 семинар өткізіледі, теледидардан 9 сұхбат беріледі, 2 бакалавр, 1 магистрант оқытылады. Күнбағыстың жоғары сапалы бірегей және элиталы 40 тонна ата-аналық тізбектері өндіріледі. Күнбағыстың жаңа будандары 300-400 га алқапқа өндіріске енгізіледі. |
| 04.01 |
Күнбағыстың ортаның күйзелістік факторларына төзімді, жоғары өнімді будандарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыстың 1800 жуық селекциялық нөмірлері зерттелетін болады. 150 жаңа буданды комбинациялар алынатын болады. ҚР АШМ ауыл шаруашылық дақылдарын Мемлекеттік сорттық сынауға 3 жылда майлылығы 49-52%, өнімділігі 30-35 ц/га 1 буданы берілетін болады. Халықаралық конференцияларда 6 ғылыми мақалалар жэәне тезистер жарияланатын болады. 3 дала күні ұйымдастырылатын болады, фермерлерді оқыту болйынша 6 семинар жүргізілді, Қазақстанда селекциялық және тұқым шаруашылығы жұмыстарының нәтижелерін теледидарда жариялап түсіндіру бойынша 3 сөз сөйлеулер жүргізілді. Күнбағыстың ата-аналық линияларының 20 тоннадан астам жоғары сапалы түпнұсқалық және таңдамалы тұқымдары шығарылатын болады. 200 га алқапта күнбағыстың жаңа будандары енгізілетін болады. |
| 04.01.01 |
Күнбағыстың ортаның күйзелістік факторларына төзімді, жоғары өнімді будандарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыстың 1500–ге жуық селекциялық нөмірлері зерттелетін болады; Фертильді тозаңды қалыптастырушы (RF) және стерильді байлаушы (ЦМС – РЕТ 1) гендері бойынша 7 жаңа константты тізбектер жасалады. 50 жаңа будандық комбинациялар алынатын болады; Халықаралық конференцияларда 2 ғылыми мақала жарияланатын болады. 1 дала күні ұйымдастырылатын болады, фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар өткізілетін болады. Қазақстанда селекциялық және тұқым шаруашылығы жұмыстарының нәтижелерін теледидарда жариялап түсіндіру бойынша 1 сөз сөйлеу жүргізіледі. Күнбағыстың ата-аналық линияларының 5 тоннадан астам жоғары сапалы түпнұсқалық және таңдамалы тұқымдары шығарылатын болады. 50 га алқапта күнбағыстың жаңа будандары енгізілетін болады. |
| 04.01.02 |
Күнбағыстың ортаның күйзелістік факторларына төзімді, жоғары өнімді будандарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыстың 600 –ге жуық селекциялық нөмірлері зерттелетін болады; 50 жаңа будандық комбинациялар алынатын болады. Халықаралық конференцияларда 6 ғылыми мақала және тезистер жарияланатын болады. 1 дала күні, фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар жүргізілді, Қазақстанда селекциялық және тұқым шаруашылығы жұмыстарының нәтижелерін теледидарда жариялап түсіндіру бойынша 1 сөз сөйлеу ұйымдастырылады. Күнбағыстың ата-аналық линияларының 7 тоннадан астам жоғары сапалы түпнұсқалық және таңдамалы тұқымдары шығарылатын болады. 70 га алқапта күнбағыстың жаңа будандары енгізілетін болады. |
| 04.01.03 |
Күнбағыстың ортаның күйзелістік факторларына төзімді, жоғары өнімді будандарын шығару және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыстың 700 –ге жуық селекциялық нөмірлері зерттелетін болады; 50 жаңа будандық комбинациялар алынатын болады; Майлылығы 49-52%, өнімділігі 30-35 ц/га болатын 1 буданы шығарылатын болады. Халықаралық конференцияларда 2 ғылыми мақала және тезистер жарияланатын болады. 1 дала күні, фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар жүргізілетін болады. Қазақстанда селекциялық және тұқым шаруашылығы жұмыстарының нәтижелерін теледидарда жариялап түсіндіру бойынша 1 сөз сөйлеу ұйымдастырылады. Күнбағыстың ата-аналық линияларының 8 тоннадан астам жоғары сапалы түпнұсқалық және таңдамалы тұқымдары өндірілетін болады. 80 га алқапта күнбағыстың жаңа будандары енгізілетін болады. |
| 04.02 |
Солтүстік және шығыс өңірінің қолайсыз факторына және сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді, жоғары өнімді жаңа күнбағыс будандарын құру және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыс буданының 13000 таңдау нөмірлері зерттеуге алынады. 800 жаңа будан комбинациясы алынады. 850 жаңа және перспективті будандарға зерттеу жүргізіледі. 15 жаңа Rf – тозаңды қалпына келтіру гені бар гомозигота, ЦМС-РЕТ1 стерильдікті бекіту, жалған ұнтақты көгеруге төзімді өздігінен тозаңдану аналық және аталық желілер құрылады. Цитоплазмалық стерильдікке 19 желі аударылады. ДНҚ және ақуыз маркері бойынша жалған ұнтақты көгеруге бағалау жүргізіледі, сонымен қатар коммерциялық және перспективті будан деңгейі анықталады. Экспресс, Гран стар сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді аталық желілер алынады. Сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді 3 будан алу көзделген. Сонымен бірге имидозол тобының гербицидтеріне төзімді өздігінен тозаңданатын аталық және аналық желілер алынады. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігінің ауыл шаруашылығы дақылдарын мемлекеттік сорттық тестілеу органына үш жыл мерзімге 3 түлі будан беріледі (1 классикалық және 2 арнайы сульфонилмочевина мен имидозол тобының гербицидтеріне төзімді). 35 тонна көлемінде жоғары сапалы түпнұсқалық және элиталық күнбағыстың аталық және аналық тұқымы өндіріледі. Жаңа будандар 250-300 га ауданды алады. |
| 04.02.01 |
Солтүстік және шығыс өңірінің қолайсыз факторына және сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді, жоғары өнімді жаңа күнбағыс будандарын құру және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыс буданының 5000 таңдау нөмірлері зерттеуге алынады. 300 жаңа будан комбинациясы алынады. 250 жаңа және перспективті будандарға зерттеу жүргізіледі. 5 жаңа Rf – тозаңды қалпына келтіру гені бар гомозигота, ЦМС-РЕТ1 стерильдікті бекіту, жалған ұнтақты көгеруге төзімді (Or) өздігінен тозаңдану аналық және аталық желілер құрылады. Цитоплазмалық стерильдікке (Helianthus petiolaris) 4 желі аударылады. ДНҚ және ақуыз маркері бойынша жалған ұнтақты көгеруге 8 инцухт желіге бағалау жүргізіледі, сонымен қатар коммерциялық және перспективті 4 будан деңгейі анықталады. Экспресс, Гран стар сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді аталық желілер алынады. Сульфонилмочевина тобының Экспресс, Гран стар гербицидтеріне төзімді аналық желіліер алу көзделген. Сонымен бірге имидозол тобының гербицидтеріне төзімді өздігінен тозаңданатын аталық және аналық желілер алынады. Күнбағыстың 2 буданы шығарылады. - халақаралық конференцияларда 2 ғылыми жұмыс жарияланып, 1- дала күні ұйымдастырылады, 3- оқыту семинары өткізіліп, Қазақстан Республикасындағы күнбағыс буданын шығару жетістіктері бойынша 1- телекөрсетілім болады. 7 тонна көлемінде жоғары сапалы түпнұсқалық және элиталық күнбағыстың аталық және аналық тұқымы өндіріледі. Жаңа будандар 100 га ауданды алады. |
| 04.02.02 |
Солтүстік және шығыс өңірінің қолайсыз факторына және сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді, жоғары өнімді жаңа күнбағыс будандарын құру және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыс буданының 5000 таңдау нөмірлері зерттеуге алынады. 300 жаңа будан комбинациясы алынады. 250 жаңа және перспективті будандарға зерттеу жүргізіледі. 12 жаңа Rf – тозаңды қалпына келтіру гені бар гомозигота, ЦМС-РЕТ1 стерильдікті бекіту, жалған ұнтақты көгеруге төзімді (Or) өздігінен тозаңдану аналық және аталық желілер құрылады. Цитоплазмалық стерильдікке (Helianthus petiolaris) 5 желі аударылады. Маркерлеу әдісі бойынша жалған ұнтақты көгеруге 8 инцухт желіге бағалау жүргізіледі, сонымен қатар коммерциялық және перспективті 4 будан деңгейі ақуыздық және днқмаркері бойынша анықталады. Экспресс, Гран стар сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді аталық желілер алынады. Сульфонилмочевина тобының Экспресс, Гран стар гербицидтеріне төзімді аналық желіліер алу көзделген. Сонымен бірге имидозол тобының гербицидтеріне төзімді өздігінен тозаңданатын аталық және аналық желілер алынады. Өнімділігі 35-40 ц/га, өсіп өну мерзімі 92-95 күнді құрайтын, дән майлылығы 50-55% имидозол тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыстың 1 буданы шығарылады. - халақаралық конференцияларда 2 ғылыми жұмыс жарияланып, 1- дала күні ұйымдастырылады, 2- оқыту семинары өткізіліп, Қазақстан Республикасындағы күнбағыс буданын шығару жетістіктері бойынша 2- телекөрсетілім болады. 2- бакалавр және 1- магистр деңгейі бойынша оқыту жұмыстары жүргізіледі. 15 тонна көлемінде жоғары сапалы түпнұсқалық және элиталық күнбағыстың аталық және аналық тұқымы өндіріледі. Жаңа будандар 100 га ауданды алады. |
| 04.02.03 |
Солтүстік және шығыс өңірінің қолайсыз факторына және сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді, жоғары өнімді жаңа күнбағыс будандарын құру және енгізу |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Күнбағыс буданының 5000 таңдау нөмірлері зерттеуге алынады. 200 жаңа будан комбинациясы алынады. 350 жаңа және перспективті будандарға зерттеу жүргізіледі. 10 жаңа Rf – тозаңды қалпына келтіру гені бар гомозигота, ЦМС-РЕТ1 стерильдікті бекіту, жалған ұнтақты көгеруге төзімді (Or) өздігінен тозаңдану аналық және аталық желілер құрылады. Цитоплазмалық стерильдікке (Helianthus petiolaris) 5 желі аударылады. ДНҚ және ақуыз маркері бойынша жалған ұнтақты көгеруге (Or) -8 инцухт желіге бағалау жүргізіледі, сонымен қатар коммерциялық және перспективті - 4 буданның будан деңгейі анықталады. Экспресс, Гран стар сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді аталық желілер алынады (1 желі). Сульфонилмочевина тобының Экспресс, Гран стар гербицидтеріне төзімді 3 будан алу көзделген. Сонымен бірге имидозол тобының гербицидтеріне төзімді өздігінен тозаңданатын аталық (1 желі) және аналық (1 аналық желі) алынады. Өнімділігі 35-36 ц/га, өсіп өну мерзімі 92-97 күнді құрайтын, дән майлылығы 50-54% сульфанилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді күнбағыстың 1 буданы шығарылады. Халақаралық конференцияларда 2 ғылыми жұмыс жарияланып, 1- дала күні ұйымдастырылады, 2- оқыту семинары өткізіліп, Қазақстан Республикасындағы күнбағыс буданын шығару жетістіктері бойынша 2- телекөрсетілім болады. 1- бакалавр және 1- магистр деңгейі бойынша оқыту жұмыстары жүргізіледі. 10 тонна көлемінде жоғары сапалы түпнұсқалық және элиталық күнбағыстың аталық және аналық тұқымы өндіріледі. Жаңа будандар 100 га ауданды алады. |
| 05 |
Малазықтық құндылығы жоғары көпжылдық шөптердің жоғары өнімді: көп мәрте шабылатын, суару жағдайында жылдам қайта өсетін жоңышқаның; азот түзу қабілеттілігі жоғары, қуаңшылыққа төзімді эспарцет пен түйежоңышқаның; далалық және шөлейт аймақтарға бейімделген еркекшөптің сорттарын шығару |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Малазықтық шөптердің гендік қоры алмасу және экспедицияда жинау арқылы кем дегенде 240 үлгімен толтырылады; 2018-2019 жылғы егістен кем дегенде 1000 сортүлгіге кешенді баға беріліп, кем дегенде 235 сортүлгі іріктеледі, 27000-нан астам сортүлгі сақталып, 900 сортүлгі репродукцияланады.
Көпжылдық малазықтық шөптерден электрондық мәліметтер база каталогы жасалады.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, селекциялық көшеттіктерде 19500-нан астам үлгі, оның ішінде жоңышқа бойынша 6000, эспарцет бойынша 3000, түйежоңышқа бойынша 1200, еркекшөп бойынша 9300 үлгі зерттеледі.
Селекциялық міндеттерге сәйкес келетін, 650-ден астам үлгілерден тұратын перспективалық материал іріктеліп алынады.
Тұқымдары бойынша жоңышқаның және эспарцеттің синтетикалық популяцияларының және олардың компоненттерінің (30-50) генетикалық құрылымын анықтау және бағалау жүргізіледі.
45 шаруашылыққа жоңышқа эспарцет түйежоңышқа еркекшөп бойынша ұсыныстар беріледі.
Мал азықтық көпжылдық шөптердің 6 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Мал азықтық көпжылдық шөптердің жоғары сапалы бірегей және элиталы 70 тонна тұқымы өндіріледі. Мал азықтық көпжылдық шөптердің жаңа сорттары 1200 га алқапқа өндіріске енгізіледі. 22 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 2 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 4 семинар өткізіледі, 4 PhD докторант оқытылады. |
| 05.01 |
Малазықтық құндылығы жоғары көпжылдық шөптердің жоғары өнімді: көп мәрте шабылатын, суару жағдайында жылдам қайта өсетін жоңышқаның; азот түзу қабілеттілігі жоғары, қуаңшылыққа төзімді эспарцет пен түйежоңышқаның; далалық және шөлейт аймақтарға бейімделген еркекшөптің сорттарын шығару |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Малазықтық шөптердің гендік қоры алмасу және экспедицияда жинау арқылы кем дегенде 120 үлгімен толтырылады; 2016-2017 жылғы егістен кем дегенде 2200 сортүлгіге кешенді баға беріліп, кем дегенде 80 сортүлгі іріктеледі, 300 сортүлгі репродукцияланады.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, селекциялық көшеттіктерде 7000-нан астам үлгі, оның ішінде жоңышқа бойынша 2500, эспарцет бойынша 1000, түйежоңышқа бойынша 400, еркекшөп бойынша 3100 үлгі зерттеледі.
Селекциялық міндеттерге сәйкес келетін, 250-ден астам үлгілерден тұратын перспективалық материал іріктеліп алынады.
Жоңышқаның синтетикалық популяциясынан 2 нөмір және эспарцеттің 2 нөмірі анықталады.
Тұқым шаруашылығы бойынша: 10 шаруа қожалықтарына жоңышқаның, эспарцет, түйежоңышқа және еркекшөп тұқымдық дақылдарын ұсыныстар беріледі.
Мал азықтық көпжылдық шөптердің жоғары сапалы бірегей және элиталы 15 тонна тұқымы өндіріледі. Мал азықтық көпжылдық шөптердің жаңа сорттары 500 га алқапқа өндіріске енгізіледі. 6 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 1 дөңгелек үстел ұйымдастырылады, 4 PhD докторант оқытылады. |
| 05.02 |
Малазықтық құндылығы жоғары көпжылдық шөптердің жоғары өнімді: көп мәрте шабылатын, суару жағдайында жылдам қайта өсетін жоңышқаның; азот түзу қабілеттілігі жоғары, қуаңшылыққа төзімді эспарцет пен түйежоңышқаның; далалық және шөлейт аймақтарға бейімделген еркекшөптің сорттарын шығару |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Малазықтық шөптердің гендік қоры алмасу және экспедицияда жинау арқылы кем дегенде 80 үлгімен толтырылады; толтырылады; 2016-2017-2018 жылғы егістен кем дегенде 2000 сортүлгіге кешенді баға беріліп, кем дегенде 80 сортүлгі іріктеледі, 300 сортүлгі репродукцияланады.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, селекциялық көшеттіктерде 6500-нан астам үлгі, оның ішінде жоңышқа бойынша 2000, эспарцет бойынша 1000, түйежоңышқа бойынша 400, еркекшөп бойынша 3100 үлгі зерттеледі.
Селекциялық міндеттерге сәйкес келетін, 200-ден астам үлгілерден тұратын перспективалық материал іріктеліп алынады.
2018 жылғы егіннің тұқымдары бойынша жоңышқаның және эспарцеттің синтетикалық популяцияларының және олардың компоненттерінің (20-30) генетикалық құрылымын анықтау және бағалау жүргізіледі.
10 шаруа қожалықтарына жоңышқаның, эспарцет, түйежоңышқа және еркекшөп тұқымдық дақылдарын ұсыныстар беріледі.
Мал азықтық көпжылдық шөптердің жоғары сапалы бірегей және элиталы 25 тонна тұқымы өндіріледі. Мал азықтық көпжылдық шөптердің жаңа сорттары 300 га алқапқа өндіріске енгізіледі. 8 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 1 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар өткізіледі, 4 PhD докторант оқытылады. |
| 05.03 |
Малазықтық құндылығы жоғары көпжылдық шөптердің жоғары өнімді: көп мәрте шабылатын, суару жағдайында жылдам қайта өсетін жоңышқаның; азот түзу қабілеттілігі жоғары, қуаңшылыққа төзімді эспарцет пен түйежоңышқаның; далалық және шөлейт аймақтарға бейімделген еркекшөптің сорттарын шығару |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Малазықтық шөптердің гендік қоры алмасу және экспедицияда жинау арқылы кем дегенде 80 үлгімен толтырылады; 2018-2019 жылғы егістен кем дегенде 2000 сортүлгіге кешенді баға беріліп, кем дегенде 75 сортүлгі іріктеледі, 9000-нан астам сортүлгі сақталып, 300 сортүлгі репродукцияланады.
Көпжылдық малазықтық шөптер туралы электрондық дерекқордың каталогы құрылады.
Селекциялық процестің толық сұлбасына сәйкес, селекциялық көшеттіктерде 6500-нан астам үлгі, оның ішінде жоңышқа бойынша 2000, эспарцет бойынша 1000, түйежоңышқа бойынша 400, еркекшөп бойынша 3100 үлгі зерттеледі.
Селекциялық міндеттерге сәйкес келетін, 200-ден астам үлгілерден тұратын перспективалық материал іріктеліп алынады.
2019 жылғы егіннің тұқымдары бойынша жоңышқаның және эспарцеттің синтетикалық популяцияларының және олардың компоненттерінің (20-30) генетикалық құрылымын анықтау және бағалау жүргізіледі.
Егістеріне фитосанитариялық мониторинг жүргізіледі және 15 шаруашылыққа ұсыныстар беріледі.
Мал азықтық көпжылдық шөптердің 6 сорты шығарылады және АШДССМК беріледі. Мал азықтық көпжылдық шөптердің жоғары сапалы бірегей және элиталы 30 тонна тұқымы өндіріледі. Мал азықтық көпжылдық шөптердің жаңа сорттары 400 га алқапқа өндіріске енгізіледі. 8 ғылыми мақала мен тезистер жарияланады, оның ішінде 1 импакт-факторлы. 1 «Егінжай күні» ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 1 семинар өткізіледі, 4 PhD докторант оқытылады. |
| 06 |
Шетелдің жоғары өнімді сорттары мен будандарын өндіріске енгізуге бейімдеу (рапс, мақсары, күнбағыс, жасымық, қант қызылшасы, жүгері, күріш, мақта) |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Әртүрлі экологиялық-географиялық елден шыққан жасымықтың, рапстың, мақсарының, қант қызылшасының, жүгерінің, күнбағыстың, күріштің және мақтаның жоғары өнімді шетелдік 250-290 үздік будандары мен сорттары экологиялық сынақтан өтеді (АҚШ, Ресей, КХР, Украина, Молдова, Венгрия, Сербия және т.б.) (гендік қорын жинақтау және толықтыру).
Нөмірлерді трансферттеу және экологиялық зерттеу нәтижесінде бөлу: зерттелінген 20 жасымық сорты мен буданынан жоғары өнімді – 2, күнбағыстың 70-80 буданынан – 5, мақсарының 30-50 сорты мен буданынан жоғары сапалы – 6, рапстың 30-40 сорты мен буданынан жоғары майлы – 4-5, дәні және жасыл массасы жоғары өнімді 9-10 жүгері буданы, қант қызылшасының отандық және шетелдік 15-20 үлгілерінен жоғары өнімді, тамыр шірігі мен анұнтаққа төзімді, қанттылығы жоғары – 2 және мақтаның 10 сортынан – 2, күріштің 10-12 сортынан – 2, мақтаның 10 сортынан – 2.
Жасымық, рапс, мақсары, қант қызылшасы, жүгері, күнбағыс, күріш және мақта дақылдарының жаңа сорттары мен будандарын трансферттеу бойынша 7 ұсыныс әзірленеді.
28 ғылыми мақала және тезистер жарияланады.
4 Егінжай күні ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 6 семинар өткізіледі. 3 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. 1 магистрант, 2 бакалавр дайындалады. Жасымық, рапс, мақсары, қант қызылшасы, жүгері, күнбағыс, күріш және мақта дақылдарының шетелдік сорттары мен будандарына ҚР агроқұрылымдарында сортсынақ жүргізіледі. |
| 06.01 |
Шетелдің жоғары өнімді сорттары мен будандарын өндіріске енгізуге бейімдеу (рапс, мақсары, күнбағыс, жасымық, қант қызылшасы, жүгері, күріш, мақта) |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Түрлі экологиялық-географиялық елден шыққан рапстың, мақсарының, қант қызылшасының, жүгерінің, күнбағыстың, күріштің және мақтаның 354 үздік сорттары мен будандарын трансферттеу (АҚШ, Ресей, ҚХР, Украина, Молдова, Венгрия, Сербия және т.б.).
Ортаның күйзеліс факторларына төзімділігіне материалдарды кешенді бағалау: жасымықтың 30 сорты мен буданы, күнбағыстың 80 буданы, мақсарының 80 сорты мен буданы, рапстың 40 сорты мен буданы, қант қызылшасының 20 буданы, жүгерінің – 80, күріштің 12 сорты және мақтаның 12 сорты.
9 ғылыми мақала және тезистер жарияланады. 2 Егінжай күні ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар өткізіледі. |
| 06.02 |
Шетелдің жоғары өнімді сорттары мен будандарын өндіріске енгізуге бейімдеу (рапс, мақсары, күнбағыс, жасымық, қант қызылшасы, жүгері, күріш, мақта) |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Жасымықтың, рапстың, мақсарының, қант қызылшасының, жүгерінің, күнбағыстың 250-290 үздік сорттары мен будандарын бейімдеу (АҚШ, Ресей, КХР, Украина, Молдова, Венгрия, Сербия және т.б.) (гендік қорын жинақтау және толықтыру).
Сапалы параметрлерін скринингтеу (ақуыз, май, крахмал, қант құрамы) және ортаның күйзеліс факторларына төзімділігі (қуңшылыққа, суыққа) және шаруашылық құнды белгілері мен қасиеттерге ие көздерді бөлу: дақылдарды трансферттеу және экологиялық зерттеу нәтижесінде бөлу: зерттелінген 20 жасымық сорты мен буданынан жоғары өнімді – 1, күнбағыстың 70-80 буданынан – 3, мақсарының 30-50 сорты мен буданынан жоғары сапалы – 3, рапстың 30-40 сорты мен буданынан жоғары майлы – 4, дәні және жасыл массасы жоғары өнімді 7 жүгері буданы, күріштің 10-12 сортынан – 1, қант қызылшасының 15-20 отандық және шетелдік үлгілерінен жоғары өнімді, тамыр шірігі мен анұнтаққа төзімді, қанттылығы жоғары – 1 және мақтаның 10 сортынан – 1.
10 ғылыми мақала және тезистер жарияланады. 2 Егінжай күні ұйымдастырылады, фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар өткізіледі. 2 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. 1 магистрант, 2 бакалавр дайындалады. |
| 06.03 |
Шетелдің жоғары өнімді сорттары мен будандарын өндіріске енгізуге бейімдеу (рапс, мақсары, күнбағыс, жасымық, қант қызылшасы, жүгері, күріш, мақта) |
"Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі |
Кудайбергенов Мухтар Сарсенбекович |
Жасымықтың, рапстың, мақсарының, қант қызылшасының, жүгерінің, күнбағыстың 250-290 үздік сорттары мен будандарын бейімдеу (АҚШ, Ресей, КХР, Украина, Молдова, Венгрия, Сербия және т.б.) (гендік қорын жинақтау және толықтыру).
Қазақстанның түрлі топырақ-климат аймақтары үшін әртүрлі экологиялық-географиялық елден шыққан жасымықтың, рапстың, мақсарының, қант қызылшасының, жүгерінің, күнбағыстың, күріштің және мақтаның жоғары өнімді 28-30 үздік сорттарын анықтау, бейімдеу және өндіріске ұсыну.
Сапалы параметрлерін скринингтеу (ақуыз, май, крахмал, қант құрамы) және ортаның күйзеліс факторларына төзімділігі (қуңшылыққа, суыққа) және шаруашылық құнды белгілері мен қасиеттерге ие көздерді бөлу:
дақылдарды трансферттеу және экологиялық зерттеу нәтижесінде бөлу: зерттелінген 20 жасымық сорты мен буданынан жоғары өнімді – 2, күнбағыстың 70-80 буданынан – 5, мақсарының 30-50 сорты мен буданынан жоғары сапалы – 6, рапстың 30-40 сорты мен буданынан жоғары майлы – 4-5, дәні және жасыл массасы жоғары өнімді 9-10 жүгері буданы, қант қызылшасының отандық және шетелдік 15-20 үлгілерінен жоғары өнімді, тамыр шірігі мен анұнтаққа төзімді, қанттылығы жоғары – 1-2 және мақтаның 10 сортынан – 2, күріштің 10-12 сортынан вегетациялық кезеңі 105-110 күнді, генетикалық әлеуетті өнімі 10-12 т/га, жарма шығымы 60-61%, амилоза құрамы 21-24% құрайтын – 1-2, өндіріс үшін мақтаның жоғары өнімді, бейімді – 1.
8 ғылыми мақала және тезистер жарияланады, 1 шетелдік басылымда. Фермерлерді оқыту бойынша 2 семинар өткізіледі. 1 жас ғалым ғылыми біліктілігін арттырады. 1 магистрант, 2 бакалавр дайындалады. Жүгері, күріш және мақта дақылдарының шетелдік сорттары мен будандарына ҚР агроқұрылымдарында сортсынақ жүргізіледі. |
