ОБЩИЕ СВЕДЕНИЯ
ЖТНAP08052224, Мемлекеттік тіркеу нөмірі0120РК00099
АтауыМинералды тыңайтқыштарды пайдаланудың радионуклидтер мен ауыр металдардың тамыржемістілерде жинақталуына әсері
Басымдық бағытыРациональное использование природных ресурсов, в том числе водных ресурсов, геология, переработка, новые материалы и технологии, безопасные изделия и конструкции
Зерттеу типі/түріҚолданбалы
Өтінім берушіНекоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Ғылыми жетекшіМатвеева Илона Валерьевна
МҒТС балдары28.33
Жалпы бекітілген сома70735313
ҰҒК шешімі
Күтілетін нәтижелер
Оңтүстік Қазақстан топырағының түрлері бойынша әдеби талдау жүргізілді. Зерттелетін аймақтардың аумағында қолданылатын минералды тыңайтқыштарды бағалау жүргізілді. Түркістан облысының топырағын қоса алғанда, уран өнеркәсібі объектілерінің жанындағы топырақ ретінде бірнеше іріктеу орындарынан топырақ сынамаларын алу бойынша экспедиция ұйымдастырылды. Топырақ сынамаларын дайындау жүргізілді (кептіру, елеу, гомогенизация). Осы топырақта тамырлы дақылдардың екі түрін – редис пен сәбізді өсіру үшін вегетациялық эксперимент жүргізілді. Осы жұмыс шеңберінде зерттелетін топырақ пен минералды тыңайтқыштардағы радионуклидтердің құрамына бағалау жүргізілді. Радионуклидтер мен ауыр металдардың табылу формаларын анықтау үшін таңдамалы шаймалау жүргізілді. Өсірілген тамыржемістілердің вегетативті органдарындағы радионуклидтердің құрамын анықтау жүргізілді.
Реферат (Абстракт) - 2020 жыл
Зерттеу, әзірлеу немесе жобалау объектісі
Зерттеу нысаны болып минералды тыңайтқыштар табылады.
Жұмыс мақсаты
Жобаның мақсаты минералдық тыңайтқыштарды қолданудың тамыржемістілерде радионуклидтер мен ауыр металдардың жинақталуына әсерін анықтау болып табылады.
Зерттеу әдістері
Зерттеулер жалпы қабылданған ғылыми және эксперименттік әдістердің көмегімен жүргізілді. Ауыр металдардың құрамын анықтау индуктивті байланысқан плазмасы бар масс-спектрометрия және k0-нейтронды-активтендіру талдау әдістері арқылы жүргізілді. Радионуклидтік құрам альфа-бета-радиометрияның (полоний-210 және қорғасын-210 изотоптары) УМФ-2000 құрылғысында және алдын ала радиохимиялық дайындықтан өткен альфа-спектрометрияның (Alpha Analyst, Canberra) (уранның, торийдің және радийдің табиғи изотоптары) көмегімен айқындалды. Радионуклидтер мен ауыр металдардың табылу формаларын анықтау ғылыми тәжірибеде жалпы қабылданған А. Тессиердің әдістемесіне сәйкес жүргізілді. Вегетациялық тәжірибе жабық жерде классикалық агрохимиялық әдістерге сәйкес жүргізілді.
Алынған нәтижелер мен олардың жаңалығы
Оңтүстік Қазақстан топырағының түрлері бойынша әдеби талдау жүргізілді. Зерттелетін аймақтардың аумағында қолданылатын минералды тыңайтқыштарды бағалау жүргізілді. Түркістан облысының топырағын қоса алғанда, уран өнеркәсібі объектілерінің жанындағы топырақ ретінде бірнеше іріктеу орындарынан топырақ сынамаларын алу бойынша экспедиция ұйымдастырылды. Топырақ сынамаларын дайындау жүргізілді (кептіру, елеу, гомогенизация). Осы топырақта тамырлы дақылдардың екі түрін – редис пен сәбізді өсіру үшін вегетациялық эксперимент жүргізілді. Осы жұмыс шеңберінде зерттелетін топырақ пен минералды тыңайтқыштардағы радионуклидтердің құрамына бағалау жүргізілді. Радионуклидтер мен ауыр металдардың табылу формаларын анықтау үшін таңдамалы шаймалау жүргізілді. Өсірілген тамыржемістілердің вегетативті органдарындағы радионуклидтердің құрамын анықтау жүргізілді.
Негізгі конструктивтік және техникалық-экономикалық көрсеткіштері
Алынған нәтижелердің ғылыми және практикалық маңызы бар, өйткені алынған мәліметтер тамыржемістілердің жоғары өнімділігін сақтай отырып, жергілікті халықтың денсаулығын жақсартуға ықпал етеді.
Қолдану облысы
ауыл шаруашылығы, агрохимия және қоршаған ортаны қорғау