Жоба өңірлік экологиялық жағдайының нашарлауын болдырмауға, пластикалық тұрмыстық қалдықтардың көп болып жиналуына азайтуға және оларды өндіріске енгізу үшін жаңа, экономикалық тиімді технология құруға бағытталған. Қазақстан жағдайында, тұрғындардың тығыз орналасуы кезінде және жергілікті жерлердің бір-бірінен алшақ орналасуы, тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауға кететін шығындардың үлкен болуы, соған байланысты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу бойынша ірі кәсіпорындар құру материалдық тұрғыдан және бизнес пен мемлекеттік құрылымдар шешімі табылмайтын іс болып отыр. Осыған байланысты Қазақстан тұрғындарының қалдықтарын көп көлемде емес рециклингтің арзан технологиясын іздеу мақсатты болып табылады. Алынған рециклинг өнімі-тротуар плиткасы жоғары техникалық қасиеттерге ие болады, пайдалану кезеңі артады, бұл ретте мұндай плитканың өзіндік құны әдеттегі плиткадан 80-90% төмен болады.

Тұрмыстық пластикалық қалдықтарды қайта өңдеу саласында инновациялық шешімдерді әзірлеу және іске асыру, бұл Қазақстан өңірлерінде шағын және орта бизнестің дамуына ықпал етеді, сондай-ақ тұрмыстық пластикалық қалдықтардың айтарлықтай көлемін азайтуға және олардың қоршаған ортаға зиянды әсерін азайтуға мүмкіндік береді.

Теориялық зерттеулерді орындау кезінде математикалық талдау мен модельдеу әдістері пайдаланылады. Сараптамалық зерттеулері негізіне табиғи пассивті сараптама енгізілген, олар өндіріс жағдайында жасалады, сонымен қатар зертханалық жағдайларда орындалған үлгілерді зерттеу болып табылады. Сонымен қатар сараптама нәтижелерін бағалаудың статистикалық әдістері.

Тұрмыстық пластик қалдықтарды пайдалана отырып, тротуар плиталарын жасау рецептурасы әзірленді, түйіршіктеу, агломерат және бұйымдарды экструзиямен немесе қысыммен құю арқылы алу үшін қалдықтарды балқыту зерттеулері жүргізілді, экономикалық және энергетикалық шығындары төмен тротуар плиталарын өндіру үшін жабдықтар іріктелді, тәжірибелік үлгі алынды, сынақтар жүргізілді. Патентке өтінім берілді, WoS/Scopus базасында жариялауға арналған ғылыми мақала, журналда (БҒСБК) ғылыми мақала жарияланды, екінші мақала баспаға қабылданды. Пластикалық қалдықтарды механикалық қайта өңдеу өнімдерінің физика-химиялық қасиеттері тротуар плиткаларына арналған композициялық байланыстырғыштың құрамдас бөлігі ретінде зерттелді. Беріктік, иілу, қысу, аязға төзімділік, абразия, су сіңіру және басқа да техникалық сипаттамалар туралы мәліметтер алынды

Алынған өнім жақсы беріктік сипаттамаларына ие, алынған өнімнің сапасына әсер ететін физика - химиялық жағдайлар анықталды, қажетті жабдықты қоса алғанда, технологиялық циклды жақсарту бойынша зерттеулер жүргізілді.полимерлі құм плиткалары өте берік материал болып табылады: плитка жоғары соққыға төзімді, тасымалдау, орнату және биіктіктен құлау кезінде бұзылмайды. Полимерлі құм плиткаларының үлкен қызметі-кем дегенде 50 жыл. Бұл табиғи плиткалардың қызмет ету мерзімімен салыстыруға болады, бірақ бетон мен басқа материалдардан жасалған плиткалардың қызмет ету мерзімінен әлдеқайда жоғары. Полимерлі құм плиткалары полимерлі құрылыс материалдары үшін өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келеді. Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормативтерге сәйкес келеді. Плитка электр қуатын өткізбейді және тартпайды, жалын таратпайды. Салыстырмалы түрде аз салмақ. Полимерлі құм плиткалары табиғи болып көрінеді, ал оған қарағанда екі есе жеңіл. Кәдімгі плитканың салмағы шамамен 3 кг. полимерлі құм плиткасының салмағы 1,5-1,7 кг. Алынған плитка температура айырмашылығына төзімді материал болып табылады және -50-ден +30 °C-қа дейінгі барлық қасиеттерін сақтайды. Агрессивті ортаға төзімді. Судың жоғары репелленті қалыптардың пайда болуын болдырмайды және қышқыл жаңбырдың әсерін бейтараптайды, беті оңай тазаланады.

өңірлерде шағын кәсіпкерлікті дамыту

Тұрмыстық пластикалық қалдықтарды қайта өңдеу

Тұрмыстық пластикалық қалдықтарды қайта өңдеу саласында инновациялық шешімдерді әзірлеу және іске асыру, бұл Қазақстан өңірлерінде шағын және орта бизнестің дамуына ықпал етеді, сондай-ақ тұрмыстық пластикалық қалдықтардың айтарлықтай көлемін азайтуға және олардың қоршаған ортаға зиянды әсерін азайтуға мүмкіндік береді.

Теориялық зерттеулерді орындау кезінде математикалық талдау мен модельдеу әдістері қолданылды. Сараптамалық зерттеулері негізіне табиғи пассивті сараптама енгізілген, олар өндіріс жағдайында жасалады, сонымен қатар зертханалық жағдайларда орындалған үлгілерді зерттеу болып табылады. Сонымен қатар сараптама нәтижелерін бағалаудың статистикалық әдістері. .

Түйіршіктер, агломераттар мен өнімдерді экструзиямен немесе қысыммен құю арқылы алу үшін қалдықтарды балқыту бойынша зерттеулер жүргізілді. Экономикалық және энергетикалық құны төмен тротуар плиткаларын өндіруге арналған жабдық таңдалды. Пластикалық қалдықтардың механикалық рециклингі өнімдерінің тротуар плиткалары үшін композициялық тұтқыр құрауышы ретінде физика-химиялық қасиеттері зерттеліңді. Беріктігі, иілу, қысылу, аязға төзімділігі, ыстықтығы, су сіңірілуі және т.б. техникалық сипаттамалары бойынша деректер алынады. Соңғы 5 жылда қалдықтардың пайда болуы бойынша статистикалық есептер зерделенетін және сапалық және сандық сипаттамалар бойынша жіктеу жасалды. Тұрмыстық пластикалық қалдықтар негізінде шикізат нарығына, оларды қайта өңдеу және құрылыс материалдарын өндіру технологиясына талдау жүргізілді. Көкшетау қаласында тротуар плиткаларын өткізу нарығында ұсынылып отырған технологияның бәсекеге қабілеттілігі зерделенетін және осы технологияны өндіріске енгізу кезінде ықтимал тәуекелдерді басқару жөніндегі әдістемелік нұсқаулар әзірленді. Рециклинг процесін сипаттау үшін қалдықтардың құндық көрсеткіші мен өнімнің құндық көрсеткіші айқындалатын болады және тұрмыстық пластикалық қалдықтарды тротуарлық плиткаға қайта өңдеудің экономикалық орындылығы негізделді. Бизнес-жоспар жасалды.

Полимер құм төселген тротуар плиталарының алынған үлгісінің техникалық сипаттамалары: сығуға беріктігі - 13 МПа, су сіңіру – 0,64 %, аязға төзімділігі – 92,1 %, абразивтілігі – 0,23 г/м3,жанғыштық класы – 2, қызмет ету мерзімі – кемінде 50 жыл. Мұндай материалды дайындау кезінде пластик сұрыптау мен алдын-ала тазалауды қажет етпейді. Тұрмыстық пластикалық қалдықтарды қайта өңдеудің ұсынылған технологиялық схемасы ең аз шығындарды қарастырады және шағын бизнес үшін оңтайлы болып табылады. Жабдыққа 15 миллион теңге салған кезде өзін – өзі өтеу мерзімі бір жыл және 3 айды құрайды, өндіріс рентабельділігі-24,3 %.

1 м2 полимерлі құм плиткасын өндірудің өзіндік құны 1491,77 теңгені құрады. Тәулігіне жалпы түсім 192000 теңгені құрайды, тәулігіне таза пайда 35769,6 теңгені құрайды. Өндірістің рентабельділігі-24,3%. Бұл алдын-ала есептеулер көрсеткендей, полимерлі құмды төсем плиткаларын өндіру аймақтағы шағын кәсіпкерлікті дамыту үшін тиімді.

тұрмыстық пластикалық қалдықтарды пайдалана отырып, тротуар плиткаларын дайындаудың әзірленген технологиясы құрылыс материалдарын өндіру үшін құрылыс материалдары мен жабдықтарын жобалаумен және дайындаумен айналысатын ғылыми-зерттеу, жобалау және басқа да ұйымдармен пайдаланылуы мүмкін.