Зерттеу объектілері Ертіс өзенінің су экожүйесінің негізгі компоненттері (су, түптік шөгінділер, жоғары сатыдағы су өсімдіктері) болып табылады.

Жобаның мақсаты Ертіс өзені су бассейнінің экожүйелері компоненттерінің техногенді ластану деңгейлері туралы нақты ақпаратты алу болып табылады.

Зерттеу жұмысына бета- және гамма-спектрометрлік талдау; 239+240Pu, 90Sr, 210Po-дің құрамдарын анықтауға радиохимиялық талдау әдісі; индуктивті байланысқан плазмасы бар масс-спектрометрдің көмегімен ауыр металдардың және микроэлементтердің құрамын анықтау әдістері; макрокомпоненттік құрамды анықтайтын жалпы лабораториялық аналитикалық талдау әдістері қолданылды.

Жұмыс нәтижесінде Ертіс өзенінің ағымдағы экологиялық жағдайын бағалау бойынша зерттеулер басталды. Алғаш рет өзеннің екі учаскесінде, ең көп антропогендік әсер ету орындарында: Өскемен қаласының аймағында және Шаған өзенінің Ертіс өзеніне құятын жерінде кейбір табиғи және техногендік радионуклидтердің болуы бойынша деректер алынды. Макрокомпоненттік құрам, сондай-ақ ауыр металдар мен микрокомпоненттердің концентрациясы (барлығы 16 элемент анықталды) осы зерттеу учаскелерінде анықталды.

Трансшекаралық Ертіс өзені елдің маңызды су жолы болып табылады, оның су ресурстары шаруашылықты ауыз сумен қамтамасыз етуге және өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығына жұмылдырылған. Ертіс өзенінің жай-күйі өзен бассейні аймағында тұратын халықтың өмір сүру сапасының айқындаушы факторы болып табылады. Су сапасының нашарлауы адамдардың денсаулығына кері әсерін тигизуі мүмкін, бұл бағыттағы зерттеу жұмысы ауыз су сапасының нашарлауын қадағалауда ерекше өзектілікке ие болады. Жұмыс нәтижелері Ертіс өзенінің су бассейні аймағында халықтың қауіпсіз тұру жағдайларын қамтамасыз ету мақсатында өңірдегі жағдайды жақсарту жөніндегі іс-шаралар мен шаралар жүйесі үшін деректерді ұсынуға мүмкіндік береді.

Ертіс өзенінің экологиялық жай-күйін бағалау жөніндегі жұмыстың нәтижелері өңірдегі және тұтастай елдегі экологиялық ахуалдың неғұрлым нақты жалпы көрінісін алу үшін пайдаланылуы мүмкін, бұл жүргізілген зерттеулердің тиімділігін барынша арттырады.

Ең жоғары техногендік ластануға ұшыраған учаскелерде «су – түптік шөгінділер – өсімдіктер» жүйесіндегі табиғи және техногендік радионуклидтер мен химиялық элементтер құрамының деңгейлерін ескере отырып, Ертіс өзені су жүйесінің экологиялық жай-күйі туралы өзекті деректерді алу; радиоэкологиялық жағдайды болжау; су ортасына әсер етуді мониторингілеу және бағалау.

Зерттеу объектілері Ертіс өзенінің су экожүйесінің негізгі компоненттері (су, түптік шөгінділер, жоғары сатыдағы су өсімдіктері) болып табылады.

Ертіс өзенінің зерттеу учаскілеріндегі табиғи және техногендік радионуклидтердің, сондай-ақ ауыр металдардың, макро- және микроэлементтердің болу деңгейлерін анықтау және өзеннің экологиялық жағдайына баға беру.

Зерттеу жұмыстарын орындау барысында альфа-, бета- және гамма-спектрометрлік талдау әдістері; 239+240Pu, 90Sr, 210Po-дің мөлшерін анықтауға радиохимиялық талдау әдісі; индуктивті байланысқан плазмалы масс-спектрометрдің көмегімен ауыр металдардың және микроэлементтердің мөлшерін анықтау әдістері; макрокомпоненттік құрамды анықтайтын жалпы лабораториялық аналитикалық талдау әдістері қолданылды.

Жұмыс нәтижесінде Ертіс өзенінің радионуклидті және химиялық ластануы жайында мәліметтер алынып және оның ағымдағы экологиялық жағдайына баға берілді. Алғаш рет өзеннің антропогендік әсерге ең көп ұшырайтын екі учаскесінде: Өскемен қаласының аймағында және Шаған өзенінің Ертіс өзеніне құйылу орындарында табиғи және техногенді радионуклидтердің мөлшері жайында мәліметтер алынды. Осы зерттеу учаскелерінде макрокомпоненттік құрам, сондай-ақ ауыр металдар мен микрокомпоненттердің концентрациясы (барлығы 16 элемент анықталды) анықталды.

Трансшекаралық Ертіс өзені елдің маңызды су жолы болып табылады, оның су ресурстары шаруашылықты ауыз сумен қамтамасыз етуге және өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығына жұмылдырылған. Ертіс өзенінің жағдайы өзен бассейні аймағында тұратын халықтың өмір сүру сапасының айқындаушы факторы болып табылады. Ауыз су сапасының нашарлауы адамдардың денсаулығына кері әсерін тигизуі мүмкін, бұл бағыттағығы зерттеу жұмыстары ерекше өзектілікке ие болады. Жұмыс нәтижелері Ертіс өзенінің су бассейні аймағында халықтың қауіпсіз тұру жағдайларын қамтамасыз ету мақсатында, өңірдегі жағдайды жақсарту жөніндегі іс-шаралар мен шаралар жүйесі үшін деректерді ұсынуға мүмкіндік береді.

Ертіс өзенінің ағымдағы экологиялық жағдайын бағалау жөніндегі жұмыс нәтижелері өңірдегі және тұтастай елдегі экологиялық ахуалдың жалпы көрінісін айқындап алу үшін пайдаланылуы мүмкін және бұл зерттеулер тиімділігін барынша арттырады.

Техногенді ластануға ең қатты ұшырайтын учаскелерде «су – түптік шөгінділер – өсімдіктер» жүйесі құрамындағы табиғи және техногенді радионуклидтердің мөлшерін және судағы химиялық элементтердің деңгейін ескере отырып, Ертіс өз. су экожүйесінің экологиялық жағдайы жайында өзекті мәліметтер алу; радиоэкологиялық жағдайды болжау; су ортасына әсер етуді мониторингілеу және бағалау.