Зерттеу объектілері-жылқы, ірі қара мал, иттер.

Мақсаты-икодидті кенелердің түрлік құрамын зерттеу және жануарлардың ең көп таралған эктопаразиттерінен қорғайтын тиімді, экологиялық таза құрал жасау.

Зерттеу жүргізу әдістері-қансорғыш кенелердің коллекциясын жинау, кенелердің анаплазмалармен, пироплазмалармен және тейлериймен залалдануын анықтау тәсілдері бойынша патенттік іздестіру жасалды, кенелердің таралуы бойынша эпизоотологиялық мониторинг жүргізу, инфекциялық және инвазиялық аурулардың қоздырғыштарымен залалданған кенелердің таралуының эпизоотиялық мониторингін жүргізу, Қазақстанның оңтүстік өңірлерінде иксодтық кенелердің маусымдық және жас ерекшелік серпінін жүргізу. Ауылшаруашылық жануарларының кенелері фермаларда, жайылымдарда иесінің немесе жауапты адамның қатысуымен жиналды. Кенелерді жинау кезінде олардың қоректендіргіште шоғырланған жерлеріне назар аударылды: мойын, кеуде, жүрекшелер, қабақтар, аксиларлы және ішек аймақтары, желін, құйрықтың негізі мен ұшы. Сорылған иксод кенелерін қолдарымен медициналық қолғаппен алып, пробосканың түбінен ұстап алды. Кейбір жағдайларда пинцет қолданылды. Кез-келген әдіспен кенелерді абайлап, қозғалмалы қозғалыстармен немесе пробосканы жыртып алмау үшін кенені дененің бойлық осіне айналдыру керек. Жұмыстан кейін қолғаптар мен құралдар зарарсыздандырылды, қолдар 70% алкогольмен өңделді. Кенелерді зерттеу. Әр түрлі нүктелерде жиналған кенелер 70% алкогольмен бекітілді. Зерттеуден бұрын кенелерді пробиркадан шығарып, сүзгі қағазына салып, пинцетпен алып, бүйірлік жарықтандыру кезінде үлкейткіш әйнектің астына зерттеді. Кенелердің тегі мен түрін анықтау үшін олар "Ixodidae тұқымдасының кене детерминанты"кестесін қолданды.

Әзірленген препараттар әрекет ету ұзақтығы бойынша артықшылыққа ие болады, бұл ұқсас препараттармен салыстырғанда жануарларды кенеге қарсы емдеу санын азайтуға мүмкіндік береді.

В предлагаемой технологии будет использоваться композиции экологически безопасных акарицидных препаратов и различных средств для пролонгации действия препаратов с целью уменьшения количества обработок и снижения нагрузки на организм животных и внешнюю среду. Разработанные препараты будут иметь преимущество по продолжительности действия, что позволит сократить количество противоклещевых обработок животных по сравнению с аналогичными препаратами.

Жобаны орындау Қазақстанның оңтүстігінде кене тудыратын аурулардың қаншалықты кең таралғанын анықтауға мүмкіндік береді, бұл қазіргі халықаралық деңгейге сәйкес келетін ресми деректерді жаңартуға мүмкіндік береді. Препараттың ацарицидтік белсенділігін арттыратын компоненттері бар ұзақ әсер ететін препараттар оның белсенділігін ұзартады және осылайша жануарларды кенеге қарсы емдеу санын 2-3 есе азайтады. Жобаны орындау барысында алынған деректер мемлекеттік ғылыми және білім беру мекемелерінде, сондай–ақ ауыл шаруашылығы мамандары мен ветеринарлық паразитологтар өздерінің практикалық қызметінде пайдаланылатын болады.

Асыл тұқымдық іске елеулі экономикалық залал келтіретін жануарлардың қан паразитарлық ауруларының тұтас тобының алдын алу өңірде жоғары өнімді асыл тұқымды малдарды әкелуге байланысты бірқатар проблемаларды шешеді.. Кенелердің аталған ерекшеліктерін ескермей, кешенді интеграцияланған тәсілсіз жүргізілетін іс-шаралар тиісті әсерге ие болмайды. Ол үшін шағын және ірі фермалар үшін экономикалық тиімді жаңа, экологиялық қауіпсіз ұзақ әсер ететін акарицидті препараттарды әзірлеу қажет .

Қолдану аясы-ветеринарлық медицина, ветеринарлық мекемелер, зертханалар, пункттер, фермалар және ҚР-дағы жеке фермерлік және шаруа қожалықтары.

Зерттеу нысаны -кене басқан жылқылар, ірі қара, иттер.

Мақсаты - иксодидті кенелердің түрлік құрамын зерттеу және жануарлардың эктопаразиттерінен кең тараған қорғаныстың тиімді, экологиялық таза құралын жасау.

Зерттеу әдістері - қан соратын кенелердің коллекцияларын жинау, қан паразиттері: анаплазмалар, пироплазмалар және тейлериямен кенелердің инфекциясын анықтау әдістеріне патенттік іздестіру жүргізілді, кенелердің таралуына эпизоотологиялық мониторинг жүргізу, эпизоотиялық бақылау жүргізу. Қазақстанның оңтүстік аймақтарындағы инфекциялық және инвазиялық аурулардың қоздырғыштарымен зақымдалған кенелер және олардың маусымдық және жас динамикасы.

Жаңа акарицидтік препараттарды жасау экономикалық және әлеуметтік зиянның алдын алуға көмектеседі және қоршаған орта мен адамдардың қауіпсіздігін жақсартуға бағытталған. Ұсынылған технологияда емдеудің санын азайту және жануарлар денесі мен қоршаған ортаға түсетін жүктемені азайту үшін экологиялық таза акарицидтік препараттың құрамы мен дәрілік заттардың әсер ету мерзімін ұзарту үшін әр түрлі құралдар мен заттар қолданылады. Ұсынылған препараттар мен құралдар бұрынғы қолданылып жүрген дәрілерден артықшылығы дәрмектің әсер ету мерзімі ұзақ және кенеге қарсы қолданылғанда бұрынғы препараттардан екі есе аз қолданылады.

2 препарат әзірленді және пайдалы модельге 2 патент алынды.

Әзірленген препараттардың тиімділігі 70-90% құрады және сынақ актілері бар.

Қолдану аясы - ветеринариялық медицина, ветеринариялық мекемелер, зертханалар, пункттер, фермалар мен жеке шаруашылықтар мен шаруа қожалықтары.